نورنیوز-گروه فرهنگ: «آدم‌ها و خفاش‌ها؛ سرمایه‌داری در عصر کرونا» همانطور که از عنوان آن برمی‌آید، همه‌گیری ویروس کرونا را با نگاهی انتقادی به جریان سرمایه‌داری مورد واکاوی قرار داده است. محمد قراگوزلو ترجمه و تالیف این اثر را بر عهده داشته، او بخشی از کتاب را به ترجمه مقالاتی از اندیشمندان گوناگون اختصاص داده و در بخش دیگر به بیان اندیشه‌های خود متناسب با این مطالب پرداخته است.
همچنین علاوه بر این مقالات، دو یادداشت مصاحبه نیز در کتاب آورده شده است، مطلبی کوتاه از بهنام منصوری(متخصص بیماری‌های مغز و اعصاب) و مصاحبه‌ای از پرفسور مایک دیویس به عنوان مرجعی معتبر در زمینه تحقیقات آنفولانزای خوکی، زیست‌بوم و زاغه‌نشینی. علاوه براین نویسنده به ترجمه یادداشتی کوتاه از میخایل گورباچف هم دست زده تا همانطور که خود اشاره می‌کند، نگاه راهبردی بازمانده دیپلمات‌های سوسیال دموکرات اتحاد جماهیر شوری سابق نسبت به همه‌گیری را نیز مکتوم نگذارد.
در حقیقت این این اثر تلاشی است برای تببین این نکته که کرونا ویروس جدید از کجا، چگونه و چرا آمده و به عنوان یک زائده سرمایه‌داری انسان معاصر را به چه وضعی کشانده و در تقابل با این دسته بیماری‌ها چه باید کرد؟ در حقیقت نویسنده کرونا را در امتداد وضعیتی می‌بیند که سرمایه‌داری جهانی در ایجاد آن نقش بسزایی داشته است. در بخشی از درآمد کتاب به قلم نویسنده این طور می‌خوانیم: «انسان بی‌پناه و درهم‌شکسته عصر کرونا بیش از هر دوره دیگری در دوران مدرنیته به پرچم «بسندگی عقلانیت» و «کفایت بازار» و «مشروعیت تخصص» در حل ساده‌ترین مشکل پیچیده شک کرده است. کویید 19 را باید یک شکست بزرگ برای مدرنیته بورژوایی دانست. کویید 19 نشان داد و ثابت کرد «هرآنچه سخت و استوار دود می‌شود.»
همانطور که اشاره شد این کتاب در نقد وضعیت اقتصادی و سیاسی یکی از چالش‌برانگیزترین برهه‌های تاریخ معاصر تدوین شده است. نویسنده در این اثر نشان می‌دهد که دولت‌های امپریالیستی و جریان اصلی سرمایه‌داری با وجود پیشرفت‌های شگفت‌انگیز در عرصه‌هایی چون صنایع نظامی، خودروسازی، هوا و فضا و ... از حفظ جان شهروندان خود در برابر یک ویروس عالم‌گیر ناتوان می‌مانند.
کتاب با اشاره به اسناد و آمار در پی نشان دادن این امر است که سرمایه‌داری نئولیبرال به ویژه در طی 40 سال گذشته چگونه از طریق حذق یا کاهش شدید خدمات بهداشتی و درمانی و بیمه‌های اجتماعی، امنیت جانی مردم و اقشار فرودست را به مخاطره انداخته است.
نویسنده همانطور که خود اشاره می‌کند تلاش کرده است برای متهم نشدن به یکسونگری مجموعه مقالات بخش نخست کتاب را به طیف‌های گوناگون منتقدان وضع موجود اختصاص دهد: از چپ ارتدوکس(راب ویکلی) و آنارکوسندیکالیستی همچون نوام چامسکی تا منتقدان سنتر و طرح نوی نئولیبرالیسم از جمله نائومی کلاین. نویسنده همچنین مقالاتی از مارکسیسم دانشگاهی(دیوید هاروی)، اسلاوی ژیژک و جوجوآگامبن را برای خوانندگان آورده است.
مولف در بخش دوم کتاب چهار مقاله و یادداشت انتقادی به قلم خود را در اختیار خوانندگان قرار داده است. او در توضیح این بخش در مقدمه کتاب می‌نویسد: «عالم‌گیری کویید 19 چنان حیرت انگیز بود که نویسنده با وجود بیماری ناگزیر در مقابل پاسخ پرسش‌های متعددی قرار گرفت. این پرسش‌ها زمانی جدی‌تر شد که به‌ویژه و مثلا سلسه مباحث اسلاوی ژیژک و جورجو آگامین یکی پس از دیگری بیرون آمد. به همین اعتبار چهار مطلب بخش دوم در پاسخ به ملاحظات، پرسش‌ها و نکات مورد نظر دوستان نازنین‌ام نوشته شده. در متن سه مقاله انتقادی مبانی سست و ضعیف مابه‌ازای سیاسی نظریه‌پردازی‌های ایشان را نشان داده‌ام.»
کتاب «آدم‌ها و خفاش‌ها؛ سرمایه‌داری در عصر کرونا» با ترجمه و تالیف محمد قراگوزلو در 339 صفحه، شمارگان 500 نسخه و قیمت 75 هزار تومان به همت انتشارات روزآمد در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
ایبنا