نورنیوز-گروه اجتماعی: دانشمندان ممکن است بالاخره توضیحی برای معمای چندصدساله ۵۲۰۰ حفره در رشته‌کوه‌های آند در پرو پیدا کرده باشند.
براساس نتایج یک تحقیق جدید، یک بنای اسرارآمیز از دوران «اینکا»ها که شامل حدود ۵۲۰۰ حفره در ارتفاعات آند است، احتمالا محل مبادله کالا و ثبت حساب‌ها در صدها سال پیش بوده است.
«لایوساینس» نوشت، این حفره‌ها در قالب شبکه‌های منظمی روی «کوه سیرپه»(Sierpe) (کوه مار) در جنوب رشته‌کوه‌های پرو قرار دارند. بر اساس این تحقیق، ممکن است این محل بین سال‌های ۱۰۰۰ تا ۱۴۰۰ میلادی ساخته شده باشد تا جایی برای مبادله تحت حکمرانی پادشاهی قدرتمند چینچا باشد که جمعیتی بیش از ۱۰۰ هزار نفر داشت. زمانی که این پادشاهی در قرن ۱۵ توسط امپراتوری اینکا فتح شد، محوطه به اصطلاح «دسته حفره‌ها»(Band of Holes) احتمالا برای جمع‌آوری مالیات و خراج از گروه‌های محلی مورد استفاده قرار گرفته است.
باستان‌شناسان با استفاده از تکنولوژی پهپاد، هزاران حفره را تحلیل کردند و الگوهای ریاضی در چیدمان حفره‌ها را کشف کردند و به این نتیجه رسیدند که حفره‌ها به بخش‌ها و بلوک‌هایی تقسیم شده بودند که یادآور روش‌های حسابداری و ثبت وقایع آن زمان بودند. «چارلز استانیش»(Charles Stanish)، استاد انسان‌شناسی دانشگاه فلوریدای جنوبی و یکی از نویسندگان مقاله مربوط به این تحقیق، در بیانیه‌ای گفت که پژوهشگران همچنین نمونه‌هایی از داخل حفره‌ها را بررسی کردند.
حفره‌های اسرارآمیز «کوه سیرپه» در یک دسته بلند قرار دارند که به بلوک‌هایی شامل ده‌ها حفره تقسیم شده است. طول کل دسته حدود ۱.۵ کیلومتر است. هر حفره بین یک تا دو متر عرض و تا ۳۱ متر عمق دارد، و بعضی حفره‌ها با سنگ پوشانده شده‌اند. این محل نزدیک یک سکونتگاه دفاعی و تقاطع جاده‌هایی است که قبل از استعمار اسپانیایی‌ها در قرن ۱۶ وجود داشتند.
باستان‌شناسان نخستین بار این محل را در دهه ۱۹۳۰ ثبت کردند و در دهه ۱۹۷۰ نیز بررسی‌هایی انجام شد، اما از آن زمان تاکنون کار چندانی روی آن صورت نگرفته است. «استانیش» گفت: «این محل دورافتاده است و در خطر توسعه قرار ندارد. به همین دلیل، فوریت زیادی برای مطالعه آن وجود نداشته است.»
پژوهشگران در گذر زمان ایده‌های مختلفی برای توضیح تعداد زیاد این حفره‌ها مطرح کرده‌اند.
«جیکوب بونگرز»(Jacob Bongers)، باستان‌شناس دانشگاه سیدنی و یکی از نویسندگان این مقاله، در بیانیه‌ای گفت: «فرضیه‌ها درباره هدف کوه سیرپه شامل دفاع، انبارداری، حسابداری، جمع‌آوری آب، جمع‌آوری مه و باغبانی بوده است. کارکرد دقیق این محل همچنان نامشخص است.»
پژوهشگران در مقاله جدیدی که ۱۰ نوامبر در مجله Antiquity منتشر شد، تصاویر هوایی این محوطه را با پهپاد گرفتند و بقایای گیاهان چندصدساله موجود در سنگ‌ها و رسوبات داخل چندین حفره را تحلیل کردند.
آنالیزها گرده گیاهانی از جمله ذرت را در داخل حفره‌ها نشان داد که مشخص می‌کرد این گیاهان درون حفره‌ها گذاشته شده‌اند. گرده ذرت به طور طبیعی فاصله زیادی از گیاه مادر را طی نمی‌کند، پس پژوهشگران احتمال دادند که این گرده، نه بر اثر فرایندهای طبیعی بلکه توسط انسان‌ها به کوه سیرپه آورده شده است. گروه محققان همچنین بقایای گرده نوعی نی را پیدا کردند که مردم پادشاهی چینچا از آن برای بافت سبد استفاده می‌کردند.
«بونگرز» گفت: «این داده‌ها از فرضیه‌ای پشتیبانی می‌کنند که در دوران پیش از استعمار اسپانیا، گروه‌های محلی گهگاه حفره‌ها را با مواد گیاهی می‌پوشاندند و کالاهایی را درون آن‌ها قرار می‌دادند، که با سبدهای بافته‌شده حمل می‌شد.»
پژوهشگران در این گزارش نوشتند که بازارهای مبادله کالا در رشته‌کوه‌های پرو در آن دوره رایج بود. جوامع همسایه ممکن است از «کوه سیرپه» به عنوان چنین بازاری در جامعه چینچا استفاده می‌کردند.
تصاویر پهپاد نشان داد که چیدمان حفره‌ها در این محوطه شباهت‌هایی با «کیپو»( khipus) متعلق به اینکاها دارد که ابزاری برای ثبت اطلاعات بود که از طناب‌های گره‌خورده ساخته می‌شد.
پژوهشگران پیش‌تر «کیپو»هایی را در کنار شبکه‌های مشابه در انبارهای اینکا پیدا کرده‌اند که نشان می‌دهد هر دو محل ممکن است برای شمارش و دسته‌بندی کالاهای مختلف استفاده می‌شدند. به گفته محققان، تفاوت‌های اندک در تعداد حفره‌ها در هر بلوک در «کوه سیرپه» احتمالا نشان‌دهنده سطوح متفاوت خراج از شهرهای اطراف است.
ایسنا