نورنیوز- گروه بین الملل: اختلافات میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا بر سر هدف کاهش ۹۰ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای تا سال ۲۰۴۰ در آستانه برگزاری اجلاس جهانی اقلیم در برزیل بالا گرفته است و چند کشور از جمله ایتالیا و لهستان با طرح‌های پیشنهادی کمیسیون اروپا مخالفت کرده‌اند.
کمتر از یک هفته مانده به برگزاری اجلاس جهانی اقلیم (COP۳۰) در شهر بلِم برزیل، وزرای محیط‌زیست کشورهای عضو اتحادیه اروپا قرار است در بروکسل گردهم آیند تا درباره هدف جدید کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای تصمیم بگیرند. با این حال، رایزنی‌های مقدماتی در سطح کارشناسان و مقام‌های ملی نشان می‌دهد اختلافات بر سر این هدف چنان عمیق است که احتمال دستیابی به اجماع در نشست پیش‌رو اندک ارزیابی می‌شود.
کمیسیون اروپا پیش‌تر پیشنهاد داده بود که اتحادیه تا سال ۲۰۴۰ میزان انتشار خود را نسبت به سال ۱۹۹۰ دست‌کم ۹۰ درصد کاهش دهد. این پیشنهاد بخشی از بازنگری قانون اقلیم اروپا است و هدف آن تعیین مسیر میان‌مدت برای رسیدن به «خالص صفر انتشار» تا سال ۲۰۵۰ عنوان شده است. اما چگونگی تقسیم بار کاهش انتشار میان کشورهای عضو و تعیین سقف برای استفاده از اعتبارات کربن بین‌المللی، اتحادیه را به دو اردوگاه کاملاً متفاوت تقسیم کرده است.
فرانسه و آلمان از حامیان اصلی هدف ۹۰ درصدی هستند، اما پاریس خواستار گنجاندن سازوکاری موسوم به «ترمز اضطراری» در قانون شده است تا در صورت ناکامی در جذب طبیعی کربن از طریق جنگل‌ها و خاک، هدف نهایی قابل تعدیل باشد. برلین نیز با وجود حمایت از اصل هدف، خواهان انعطاف‌پذیری بیشتر برای صنایع خود از طریق استفاده محدود از اعتبارات کربن خارجی است.
در مقابل، ایتالیا، لهستان و مجارستان با هرگونه تعهد الزام‌آور در سطح ۹۰ درصد مخالف هستند. ورشو تأکید کرده که تحمیل یک نرخ واحد کاهش بر تمام اعضا «غیرواقع‌بینانه و ناعادلانه» است و باید تناسب میان ظرفیت اقتصادی و میزان تعهد رعایت شود. دولت ایتالیا نیز هشدار داده است که اجرای سریع این هدف می‌تواند صنایع انرژی‌بر و اشتغال در جنوب اروپا را تهدید کند.
یکی از حساس‌ترین محورهای اختلاف، استفاده از اعتبارات کربن بین‌المللی است، ابزاری که به کشورها اجازه می‌دهد بخشی از کاهش انتشار خود را از طریق سرمایه‌گذاری در پروژه‌های کاهش کربن در کشورهای دیگر جبران کنند. کشورهای شمالی مانند دانمارک و هلند خواهان حذف کامل این بند و تأکید صرف بر کاهش داخلی هستند اما آلمان و فرانسه آن را برای حفظ رقابت‌پذیری اقتصادی ضروری می‌دانند.
در این میان، نهادهای مدنی و گروه‌های محیط‌زیستی اروپا از تردیدها و عقب‌نشینی برخی دولت‌ها انتقاد کرده‌اند. شبکه محیط‌زیستی اروپا (EEB) در بیانیه‌ای هشدار داده است: «اروپا اگر در هدف‌گذاری ۲۰۴۰ دچار مماشات شود، جایگاه پیشتاز خود در مقابله با بحران اقلیمی را از دست خواهد داد.»
تحلیلگران اروپایی می‌گویند که این بن‌بست تازه، فراتر از یک اختلاف فنی درباره درصد کاهش انتشار است و نشانه‌ای از شکاف عمیق‌تر میان کشورهای شمال و جنوب قاره بر سر مسیر توسعه و هزینه‌های انتقال انرژی محسوب می‌شود. از دید آنان، ناکامی در دستیابی به توافق، نه تنها اعتبار اتحادیه را در آستانه اجلاس برزیل تضعیف می‌کند، بلکه می‌تواند سرمایه‌گذاری در بخش‌های سبز را نیز در داخل اروپا آهسته کند.
اتحادیه اروپا در چارچوب توافق سبز اروپا، متعهد شده است تا سال ۲۰۳۰ میزان انتشار خود را ۵۵ درصد کاهش دهد. طرح تازه برای سال ۲۰۴۰ نیز در ادامه همین مسیر طراحی شده است با این حال، اجرای آن به دلیل بحران انرژی ناشی از جنگ اوکراین، افزایش هزینه‌های صنعتی و اختلاف دیدگاه میان اعضا درباره آینده انرژی هسته‌ای و تجدیدپذیر، با چالش‌های فزاینده روبه‌رو شده است.
ایرنا