نورنیوز - گروه اجتماعی: مارگزیدگی یک مسئله بهداشت عمومی نادیده گرفته شده است که تخمین زده می‌شود سالانه تقریبا ۲۰ هزار نفر را در کشورهای جنوب صحرای آفریقا می‌کشد. سالانه حدود ۳۰۰ هزار مارگزیدگی در این منطقه رخ می‌دهد و مرگ بافت ناشی از زهر منجر به تقریبا ۱۰ هزار قطع عضو می‌شود.
به نقل از نیچر، درمان‌های پادزهر فعلی با تزریق دوزهای کمی از زهر مار به حیوانات بزرگ مانند اسب‌ها انجام می‌شود. اسب‌ها آنتی‌بادی‌هایی علیه سم تولید می‌کنند و پلاسمای اسب استخراج شده و برای درمان گزش در افراد استفاده می‌شود. اما این پادزهرها عمدتا مختص یک گونه مار هستند.
آن لیونگارز، یکی از نویسندگان این مطالعه و مهندس زیستی در دانشگاه فنی دانمارک در کونگنز لینگبی، می‌گوید: شناسایی ماری که فرد را نیش زده می‌تواند دشوار باشد و این امر ارائه درمان به موقع را دشوار می‌کند.
پلاسمای اسب حاوی انواع آنتی‌بادی‌ها و پروتئین‌های دیگری است که توسط سیستم ایمنی بدن انسان به عنوان عامل خارجی شناخته می‌شوند و بنابراین می‌توانند پاسخ ایمنی نامطلوبی را در افراد ایجاد کنند. علاوه بر این، پادزهرهای معمولی قادر به جلوگیری از مرگ موضعی بافت که مارگزیدگی می‌تواند ایجاد کند، نیستند.
آنتی‌بادی‌های مشتق شده از شتر
برای توسعه پادزهر طیف گسترده، محققان یک آلپاکا و یک لاما را در معرض سم ۱۸ گونه از خطرناک‌ترین مارهای الاپیده در کشورهای جنوب صحرای آفریقا قرار دادند. الاپیده‌ها مارهای سمی هستند که با نیش‌های افراشته در جلوی دهانشان مشخص می‌شوند و شامل کبرا، مامبا و رینکال می‌شوند. این گروه نانوبادی‌ها که نسخه‌های کوچکی از آنتی‌بادی‌هایی که می‌توانند به بافت‌ها نفوذ کرده و به سموم تخریب‌کننده بافت متصل شوند را از شترسانان جدا کرد. هشت عدد از این نانوبادی‌ها در یک کوکتل واحد ترکیب شدند.
هنگامی که این پادزهر به موش‌هایی که زهر مار به آنها تزریق شده بود، داده شد، با موفقیت زهر ۱۷ گونه از ۱۸ گونه مار هدف را خنثی کرد. همچنین آسیب پوستی ناشی از زهر را به طور قابل توجهی کاهش داد.
پیش از این تصور می‌شد که توسعه پادزهر طیف گسترده به تعداد بسیار زیادی آنتی‌بادی نیاز دارد، زیرا زهر برخی از گونه‌های مار می‌تواند حاوی تا ۱۰۰ سم از چندین خانواده پروتئینی باشد.
اما این گروه نشان دادند که ترکیبی از تنها هشت نانوبادی می‌تواند زهر بسیاری از گونه‌های مار را خنثی کند، که نشان می‌دهد پادزهرهای طیف گسترده مشابهی را می‌توان برای سایر مناطق گرمسیری که مارگزیدگی رایج است، تولید کرد.
محققان خاطرنشان می‌کنند که نانوبادی‌های موجود در پادزهر آنها به سرعت تجزیه می‌شوند و ممکن است در حیوانات بزرگ اثر پایداری نداشته باشند.