نورنیوز - گروه اقتصادی : حمید پورمحمدی رئیس سازمان برنامه و بودجه در جلسه علنی امروز مجلس و در جریان بررسی «نحوه رسیدگی به امور معیشتی خانوارهای کم درآمد و نظام دهک‌بندی و چگونگی ارائه اقلام ضروری در قالب بسته معیشتی پایه به صورت کالابرگ الکترونیکی و تأمین کالاهای اساسی و نهاده‌های دامی»، گفت: اطمینان می‌دهم مجلس و دولت برنامه مناسبی را برای معیشت مردم تنظیم خواهند کرد و بر این چالش فائق خواهیم آمد.
وی با اشاره به اقدامات صورت گرفته در چند ماه گذشته، آسیب‌ها و راهکارها، گفت: در سال جاری با جنگ تحمیلی ۱۲ روزه مواجه بودیم که یکی از بزرگ‌ترین اتفاقات تاریخ ایران یعنی رودرویی ایران با استکبار جهانی و بزرگ‌ترین قدرت نظامی دنیا بود. به لطف الهی، چه در میدان نبرد و چه در حوزه اجرایی، کشور سربلند و پیروز از آن بیرون آمد.
رییس سازمان برنامه و بودجه ادامه داد: دومین اتفاق، کاهش شدید قیمت نفت بود. در سال گذشته، قیمت جهانی نفت تا حدود ۷۱ دلار برای هر بشکه بود که امسال این رقم به حدود ۵۱ دلار کاهش یافت؛ بنابراین، از یک‌سو با جنگ مواجه بودیم و از سوی دیگر با کاهش شدید قیمت نفتی مواجه بودیم که بسیاری از موضوعات اقتصادی کشور به آن وابسته است.
وی بیان کرد: به لطف خدا و انسجام داخلی، علاوه بر بحث‌های نظامی، هیچ خللی از ناحیه پرداخت‌های دولت ایجاد نشد. پرداخت‌های جاری و عمرانی نسبت به مدت مشابه سال قبل صورت گرفت. در حوزه نظامی و بازسازی نیز امور به شیوه مطلوبی مدیریت شده و پرداخت‌ها انجام می‌شود.
پورمحمدی اضافه کرد: علاوه بر این، بسیاری از مشکلات باقی‌مانده از سال‌های گذشته برطرف شد. به عنوان نمونه در موضوع متناسب‌سازی حقوق بازنشستگان، دولت توانست با برنامه‌ریزی دقیق، ماهانه حدود ۱۸۰ هزار میلیارد تومان پرداخت منظم انجام دهد و نگرانی این قشر را برطرف کند. همچنین مطالبات معلمان مربوط به سال ۱۴۰۰ که موجب نگرانی زیادی شده بود، به طور کامل تسویه و پرداخت شد. در حوزه پرداخت به کشاورزان نیز بدهی‌های خرید گندم از سال‌های گذشته تسویه شد. پرداخت یارانه‌ها هم بدون حتی یک ساعت تأخیر انجام شد.
وی اظهار کرد: در قانون مصوب شده بود نرخ ارز ترجیحی از ۲۸.۵۰۰ تومان به ۳۸.۵۰۰ تومان افزایش یابد، دولت با هماهنگی سایر قوا تصمیم گرفت اجرای این بند را متوقف کند تا به معیشت مردم آسیبی وارد نشود. همچنین، قرار بود ۱۰ درصد مالیات بر ارزش افزوده از واردات کالاها اخذ شود، اما این تصمیم نیز به منظور جلوگیری از فشار اقتصادی بر مردم، متوقف شد.
نظام جمهوری اسلامی در هر شرایطی دغدغه معیشت مردم را در نظر دارد
پورمحمدی گفت: از شب عید گذشته تا امروز چهار مرحله کالابرگ الکترونیکی به دهک‌های اول تا سوم، هر نفر در این دهک‌ها ۵۰۰ هزار تومان داده شد یعنی برای یک خانوار چهار نفره، معادل دو میلیون تومان در هر مرحله دریافت کرد و برای دهک‌های سوم تا هفتم نیز، به هر نفر ۳۵۰ هزار تومان معادل یک میلیون و ۴۰۰ هزار تومان برای خانوار چهار نفره در هر دوره پرداخت شد. این نشان می‌دهد که نظام جمهوری اسلامی در هر شرایطی دغدغه معیشت مردم را در نظر دارد.
رییس سازمان برنامه و بودجه با اشاره به اقدامات برای جلوگیری از آسیب به کسبه خرد، گفت: طبق قانون بودجه، سهم دولت از نفت باید صدرصد با نرخ ارز ۲۸.۵۰۰ تومانی صرف دارو و کالاهای اساسی شود اما در عمل کافی نیست. هر سال دولت دو تا دو و نیم میلیارد دلار دیگر استقراض می‌کند تا به این مبلغ اضافه کند. با این حال، همچنان شاهد مشکلات هستیم.
وی توضیح داد: وقتی قیمت جهانی نفت از ۷۱ به ۵۱ دلار کاهش می‌یابد، منابع ارزی کشور نیز به‌شدت محدود می‌شود یعنی دولت هرچقدر تلاش برای تأمین کالاهای اساسی و دارو کند اما منابع ارزی کم می‌آید.
باید قیمت برنج ۷۰ هزار تومان باشد
وی اضافه کرد: ارز برای برنج با نرخ ۲۸.۵۰۰ تومان می‌دهیم که به قیمت نهایی ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان به دست مردم برسد اما به ۱۵۰ تا ۲۰۰ خبر تومان می‌رسد. دولت پولش را داده اما به نرخ چند برابری به دست مردم می‌رسد. این نشان‌دهنده اشکال جدی در سازوکار موجود است.
پورمحمدی اظهار کرد: براساس استانداردها، از هر ۱.۴ کیلوگرم نهاده، باید یک کیلوگرم گوشت یا مرغ تولید شود اما اکنون به دلیل بروکراسی در ارز ترجیحی، این نسبت به حدود ۱.۹ کیلوگرم نهاده برای تولید یک کیلوگرم گوشت می‌شود. همین اتفاق در مورد نفت و فرآیندهای انتقال ارز و تجارت نیز رخ می‌دهد زیرا در هر مرحله، بخشی از منابع از دست می‌رود.
وی در ادامه گفت: بنابراین روش فعلی ناکارآمد است. با وجود اینکه دولت بار اصلی تأمین ارز را بر دوش دارد اما در نهایت مردم ناراضی هستند؛ این روش ما را به جایی نمی‌رساند و باید تغییرات ایجاد شود به طوری که ارز ۲۸.۵۰۰ می‌دهیم اما کالا به قیمت بازار آزاد به دست مردم می‌رسد. باید دولت و مجلس روش را عوض کنند.
رییس سازمان برنامه و بودجه توضیح داد: برای بهبود این وضعیت، باید روش، ساختار، تامین ارز و نحوه وصول پول عوض شود؛ در این راستا دو برنامه مناسب یعنی کالابرگ الکترونیکی و مقابله با فقر چندبعدی وجود دارد.
وی افزود: هرچند زیرساخت‌های توسعه‌ای مانند آب، برق، جاده و خدمات در سراسر کشور فراهم شده اما همچنان بخش‌هایی از جامعه از نظر تغذیه، سلامت، آموزش، مسکن و اشتغال دچار مشکل هستند. در واقع، ما برای همه مشکلات تنها یک نسخه واحد تجویز کرده‌ایم در حالی که فقر در هر منطقه و در هر بعد، نیاز به راه‌حل متفاوتی دارد.
۹۴۰ هزار میلیارد تومان برای مقابله با فقر چندبعدی هزینه می‌شود
پورمحمدی اظهار کرد: اکنون نظام جمهوری اسلامی بیش از ۹۴۰ هزار میلیارد تومان برای مقابله با فقر چندبعدی هزینه می‌کند، اما خروجی آن رضایت‌بخش نیست. ۶۰۰ همت یارانه نقدی داده می‌شود و اعتباراتی در قالب محرومیت ردایی داده می‌شود. ده‌ها دستگاه بودجه برای رفع این مشکلات می‌گیرند اما در نهایت، هنوز در جامعه مشکلات باقی مانده است.
وی تاکید کرد: لازم است این منابع پراکنده، هدفمند شوند تا بر اساس نیاز واقعی هر خانوار در حوزه معیشت، سلامت، آموزش یا مسکن هزینه شود. این مهم باید در بودجه سال آینده برای مقابله با فقر چندبعدی سامان‌دهی شود.
عزم مسئولان نظام بر اجرای کالابرگ الکترونیکی است
رییس سازمان برنامه و بودجه بیان کرد: در همین راستا، عزم مسئولان نظام بر اجرای کالابرگ الکترونیکی است؛ تاکیدات رهبری است و رئیسجمهور بر آن تأکید دارند. جلسات متعددی نیز میان دولت، مجلس و به‌ویژه با رییس مجلس برگزار شده تا به سازوکار دقیق برسیم. هدف اصلی این طرح، تضمین حداقل معیشت برای همه اقشار جامعه است، به‌گونه‌ای که نوسانات قیمت نفت، ارز یا تورم، بر حداقل نیازهای مردم تأثیر نگذارد.
پورمحمدی بیان کرد: در این طرح، چند محور اساسی باید رعایت شود؛ اول اینکه باید کالا به کل کشور ارسال شود تا امکان دسترسی برای همه مردم فراهم شود. دوم نوع کالاها است که ۵ تا ۷ قلم کالا تعریف شود و در اختیار همه مردم قرار گیرد.
وی افزود: قیمت این کالاها باید ثابت باشد و نوسانات در سایر بخش‌ها جبران شود و این کالاها در طول شش ماه و یک سال تغییر قیمت نمی‌دهد برای این کار باید ارتباط وسیعی بین شبکه تولید و توزیع کننده باشد. تولیدکننده به نهاده‌های دامی نیاز دارد که باید نوسانات ارزی روی آن اثر نگذارد و باید حاکمیت بخش مهمی از ریسک نوسانات ارزی و تورمی را بپذیرد تا تولیدکننده آسیب نبیند.
رییس سازمان برنامه و بودجه گفت: چهارچوب کار بین قوا در حل نهایی شدن است اما یکسری ظرایف دارد که باید به آن توجه شود تا مشکلاتی به وجود نیاید. برای فراهم شدن مقدمات این کار، خودمان را برای یک ماه آماده کردیم تا در آبان ماه این طرح به صورت آزمایشی اجرا بشود. ممکن است در ماه نخست، برخی نوسانات و مشکلات جزئی وجود داشته باشد، اما پس از بازنگری و اصلاح، طرح به‌صورت سراسری و پایدار ادامه خواهد یافت.
وی تاکید کرد: امیدوارم با این سازوکار از واسطه‌گری‌های مضر، بروکراسی‌های فرساینده و روش‌های ناکارآمد فعلی رهایی یابیم و بتوانیم با تکیه بر انسجام ملی و هدایت‌های مقام معظم رهبری، معیشت مردم را به‌صورت پایدار تأمین کنیم.