نورنیوز گروه اقتصادی: گزارش ۷۵ ساله سازمان تجارت جهانی، طی سال‌های ۱۹۴۸ تا ۲۰۲۴، تصویری گویا از جابجایی قدرت اقتصادی از غرب به شرق ارائه می‌دهد. در آغاز دوره، پنج اقتصاد اصلی غرب یعنی آمریکا، آلمان، بریتانیا، فرانسه و ایتالیا نزدیک به نیمی از کل صادرات جهان را در اختیار داشتند. اما این سلطه به‌تدریج با ظهور اقتصادهای شرق آسیا به چالش کشیده شد. در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، ژاپن به‌عنوان نخستین قدرت آسیایی توانست سهم قابل توجهی از بازار جهانی را در صنایع خودرو، الکترونیک و فناوری‌های تولیدی به دست گیرد. سپس در دهه‌های بعد، «ببرهای آسیا» شامل کره‌جنوبی، تایوان و هنگ‌کنگ، با مدل‌های توسعه صادرات‌محور و جذب فناوری‌های غربی، جایگاه خود را تثبیت کردند. اما نقطه عطف اصلی در دهه ۲۰۰۰ رقم خورد؛ زمانی که چین با پیوستن به سازمان تجارت جهانی و بهره‌گیری از نیروی کار گسترده، زنجیره‌های تأمین جهانی و سرمایه‌گذاری خارجی، به بزرگ‌ترین صادرکننده جهان تبدیل شد. سهم چین از صادرات جهانی از کمتر از ۵ درصد در سال ۲۰۰۰ به بیش از ۱۵ درصد در سال‌های اخیر رسیده است. در مقابل، سهم کشورهای غربی طی همین دوره از حدود ۴۵ درصد به کمتر از ۳۰ درصد کاهش یافته است. این تغییر نه‌تنها بازتاب جابه‌جایی خطوط تولید جهانی، بلکه نشانه انتقال مرکز ثقل قدرت اقتصادی، فناوری و حتی سیاسی از غرب به شرق است. کارشناسان معتقدند دهه پیش‌رو شاهد تشدید رقابت ژئو‌اقتصادی میان قدرت‌های نوظهور آسیایی و اقتصادهای سنتی غربی خواهد بود؛ رقابتی که آینده نظم تجاری و حتی توازن قدرت جهانی را بازتعریف می‌کند.