×
اقتصادی
شناسه خبر : 244045
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1404/06/18 ساعت 10:00
رانت یا ارز تک‌نرخی؟

پویا جبل‌عاملی:

رانت یا ارز تک‌نرخی؟

«حالا وقت تک‌نرخی شدن ارز نیست!» این جمله‌ای است که برخی می‌توانند همیشه برایش استدلال بیاورند: یک روز تحریم آمریکا، روز دیگر تحریم شورای امنیت، روزی افت درآمد نفتی، صباحی دیگر تورم بالا و… . واقعیت این است که از منظر این گروه هیچ زمانی وقت تک‌نرخی شدن ارز نیست.

نورنیوز-گروه اقتصادی:  از سوی دیگر هیچ گروه مشاوره بین‌المللی و هیچ مرجع معتبری در مورد سیاست ارزی بر حفظ نظام چندنرخی ارز و تسویه تجاری با نرخ‌های رسمی توصیه نمی‌کند، بلکه بر عکس همگی اشاره دارند که سیاستگذار بلافاصله به سوی کاهش رانت ارزی و

یکسان‌سازی گام بردارد. البته بسته به اینکه شرایط مالی و وضعیت بودجه به چه شکلی است، فرآیند رسیدن به هدف یکسان‌سازی می‌تواند متفاوت باشد. اما به هر رو اجماع به حذف رانت ارزی به‌عنوان اولویت ارزی توصیه‌ای مبتنی بر تئوری و تجربه کشورهای مختلف است. آیا

دانشمندانی که بر این اولویت تاکید دارند، درکی از اقتصاد ندارند؟ آیا ما بهتر از آنها می‌فهمیم؟ آیا اقتصاد ایران اصولی دارد که با بقیه کشورها فرق دارد؟

از سوی دیگر برای این گروه از هواداران رانت ارزی، نمی‌توان هیچ داده و مدلی را اقامه کرد. مثلا به‌راحتی از داده‌ها می‌توان نشان داد از سال۱۳۹۷ تاکنون رشد قیمت کالاهای مشمول ارز ترجیحی کم و بیش برابر همان تورم عمومی بوده است. اما تا این را بیان کنید پاسخ می‌دهند،

«ببینید اگر ارز ترجیحی نبود روند قیمتی این کالاها چه می‌شد؟» یا مثلا مگر نرخ ۴۲۰۰تومانی در سال۱۴۰۱ حذف نشد و تقریبا هفت‌برابر شد و رانت ارزی به شکل قابل‌توجهی کاهش یافت؛ پس چرا به جز یک مقطع در هنگام حذف ارز۴۲۰۰ که ناشی از «اثر سطح» بود، تورم در سال۱۴۰۱

متفاوت از تورم از سال قبل نبود؟ باز این گروه پاسخ می‌دهند «اگر ارز ۴۲۰۰تومانی حذف نشده بود، تورم سال۱۴۰۱ به‌طور محسوسی کمتر می‌شد!»

از آن‌سو می‌توان با مدل‌های مختلف نشان داد که اثر ارز ترجیحی بر کنترل تورم نه تنها مثبت نبوده بلکه با دامن زدن به کسری بودجه بیشتر، منفی نیز بوده است. اما هیچ یک از استدلالات منطقی، داده‌های اقتصادی و مدل‌ها برای توقف این روند کافی نیست. رانت ارزی فراتر از

تحریک تورم، موجب فساد، ایجاد فرآیندی استثنایی در دنیا برای تخصیص ارز، بر هم زدن سیگنال قیمتی بازار، تقاضای مازاد، هدر رفتن منابع ارزی و کاهش بهره‌وری می‌شود. اما همچنان این وضعیت ادامه یافته است.

بدون تردید بخشی از ماجرا به ذی‌نفعان رانت ارزی برمی‌گردد که در این سال‌ها دوش به دوش ذی‌نفعان تحریم از این سفره به نام ملت و قشر ضعیف بار خود را بسته‌اند و حاضر به از دست دادن این نعمت بادآورده نیستند. اما بخش دیگر به دردسرهای عملی و توجیه و پاسخ به

نهادهای نظارتی و... برمی‌گردد که باعث شده تا رانت ارزی برداشته نشود. از این رو رانت ارزی هم مانند ماجرای بنزین به موضوعی تبدیل شده است که سیاستگذاران می‌دانند اشتباه است، اما تغییری هم رخ نمی‌دهد.


دنیای اقتصاد
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
ابراز امیدواری لاریجانی برای رفع موانع انتقال گاز به پاکستان
طلا به اوج رسید؛ سکه تمام به 119 میلیون تومان
استقلال 1 _ الوصل 0
دادگاه فرانسه درخواست تجدید نظر سارکوزی را رد کرد
واکنش طالبان به پاکستان: تجاوز را بی‌پاسخ نمی‌گذاریم
تصویب محدودیت سنی برای شبکه‌های اجتماعی
انجام اولین پرواز مستقیم «کیش – دوشنبه» از فردا
آغاز جشنواره جهانی فیلم فجر با اکران«زیر درختان زیتون»
رئیس‌جمهور سابق برزیل به 27 سال زندان محکوم شد
حساب‌های کاربری سربازان زیر ذره بین ارتش اسرائیل
پروازهای لوفت‌هانزا به ایران از 26 دی‌ماه برقرار می‌شود
انفجار انبار مهمات در ادلب سوریه
دولت برای اصلاحات احتمالی در مصوبه بنزین به نفع مردم آمادگی دارد
کاتس: امنیت کشورش تضمین نشود، «هیچ آرامشی» در لبنان وجود نخواهد داشت
شیخ نعیم قاسم: دور باطل تجاور آمریکایی-اسرائیلی به پایان خواهد رسید
نتانیاهو از حضور مکرر در دادگاه شکایت کرد!
لاریجانی: حاضریم یک «کارت سفید» به پاکستانی‌ها بدهیم
آلودگی هوا تا اواسط هفته آینده در تهران می ماند
سهمیه بندی سوخت صنایع و معادن براساس فرمول جدید
فرانسه و غرب در چهارراه انتخاب حقیقت و توهم
مهلت 24 ساعته سازمان بازرسی به تأمین اجتماعی برای بیمه تکمیلی بازنشستگان
پیروزی پُرگل ایران مقابل پاناما در جام جهانی فوتسال بانوان
عراقچی: کشورهای غربی باید به علت تامین سلاح‌های شیمیایی پاسخگو باشند
انتخابی جام ملت‌های زیر 17 سال آسیا؛ ایران صدرنشین ماند
تاکید پزشکیان بر تسریع در اجرای طرح‌های مهار گازهای مشعل
آغاز تولید انبوه موشک هایپرسونیک YKJ-1000 در چین
قیمت کارخانه‌ای برخی خودروها افزایش یافت+ جدول قیمتها
عارف: هدف دولت رسیدن به کسری بودجه صفر است
شیوع آنفلوانزا مدارس و دانشگاه‌های هرمزگان را غیرحضوری کرد
2 کشته و 3 مصدوم در واژگونی مرگبار سمند
افزایش 4 برابری عرضه کالابرگ در دولت چهاردهم
رفع هرگونه محدودیت‌ و موانع اقتصادی بین ایران و پاکستان
برگزاری مراسم روز بسیج در حسینیه امام خمینی(ره)
«قتل وکیل» در مقابل دادگستری شهریار تکذیب شد
اوکراین تا پایان سال جاری 5 میلیارد دلار کمک مالی دریافت می‌کند
ظرفیت نیروگاه‌های خورشیدی ایران از مرز سه هزار مگاوات گذشت
وقوع انفجاری مهیب در ادلب سوریه
انتظار از علم ، استمداد از دانشگاه
نتانیاهو شایسته نخست‌وزیری نیست
وزیر اقتصاد: کسری بودجه را امسال کاهش می‌دهیم
قیمت طلا و سکه چهار شنبه 5 آذر ماه + جدول
تداوم آلودگی هوای پایتخت؛ 25 ایستگاه در وضعیت «قرمز»
آزمایش‌ تسلیحات هسته‌ای را از سر نگیرید
سفر وزیر امور خارجه به پاریس
انهدام دو کارگاه گسترده جعل گذرنامه و بازداشت 10 کلاهبردار
نیروی دریایی ارتش دریا را از صحنه تهدید به میدان اقتدار بدل ساخته است
هشدار کمبود دارو و شیرخشک در ماه های آینده
قتل هولناک یک وکیل مقابل دادگستری شهریار
تهران آلوده‌ترین شهر جهان شد
افت شاخص‌های بورس | کاهش 21 هزار واحدی شاخص کل تهران
X
آگهی تبلیغاتی