×
اقتصادی
شناسه خبر : 244045
تاریخ انتشار : سه‌شنبه 1404/06/18 ساعت 10:00

پویا جبل‌عاملی:

رانت یا ارز تک‌نرخی؟

«حالا وقت تک‌نرخی شدن ارز نیست!» این جمله‌ای است که برخی می‌توانند همیشه برایش استدلال بیاورند: یک روز تحریم آمریکا، روز دیگر تحریم شورای امنیت، روزی افت درآمد نفتی، صباحی دیگر تورم بالا و… . واقعیت این است که از منظر این گروه هیچ زمانی وقت تک‌نرخی شدن ارز نیست.

نورنیوز-گروه اقتصادی:  از سوی دیگر هیچ گروه مشاوره بین‌المللی و هیچ مرجع معتبری در مورد سیاست ارزی بر حفظ نظام چندنرخی ارز و تسویه تجاری با نرخ‌های رسمی توصیه نمی‌کند، بلکه بر عکس همگی اشاره دارند که سیاستگذار بلافاصله به سوی کاهش رانت ارزی و

یکسان‌سازی گام بردارد. البته بسته به اینکه شرایط مالی و وضعیت بودجه به چه شکلی است، فرآیند رسیدن به هدف یکسان‌سازی می‌تواند متفاوت باشد. اما به هر رو اجماع به حذف رانت ارزی به‌عنوان اولویت ارزی توصیه‌ای مبتنی بر تئوری و تجربه کشورهای مختلف است. آیا

دانشمندانی که بر این اولویت تاکید دارند، درکی از اقتصاد ندارند؟ آیا ما بهتر از آنها می‌فهمیم؟ آیا اقتصاد ایران اصولی دارد که با بقیه کشورها فرق دارد؟

از سوی دیگر برای این گروه از هواداران رانت ارزی، نمی‌توان هیچ داده و مدلی را اقامه کرد. مثلا به‌راحتی از داده‌ها می‌توان نشان داد از سال۱۳۹۷ تاکنون رشد قیمت کالاهای مشمول ارز ترجیحی کم و بیش برابر همان تورم عمومی بوده است. اما تا این را بیان کنید پاسخ می‌دهند،

«ببینید اگر ارز ترجیحی نبود روند قیمتی این کالاها چه می‌شد؟» یا مثلا مگر نرخ ۴۲۰۰تومانی در سال۱۴۰۱ حذف نشد و تقریبا هفت‌برابر شد و رانت ارزی به شکل قابل‌توجهی کاهش یافت؛ پس چرا به جز یک مقطع در هنگام حذف ارز۴۲۰۰ که ناشی از «اثر سطح» بود، تورم در سال۱۴۰۱

متفاوت از تورم از سال قبل نبود؟ باز این گروه پاسخ می‌دهند «اگر ارز ۴۲۰۰تومانی حذف نشده بود، تورم سال۱۴۰۱ به‌طور محسوسی کمتر می‌شد!»

از آن‌سو می‌توان با مدل‌های مختلف نشان داد که اثر ارز ترجیحی بر کنترل تورم نه تنها مثبت نبوده بلکه با دامن زدن به کسری بودجه بیشتر، منفی نیز بوده است. اما هیچ یک از استدلالات منطقی، داده‌های اقتصادی و مدل‌ها برای توقف این روند کافی نیست. رانت ارزی فراتر از

تحریک تورم، موجب فساد، ایجاد فرآیندی استثنایی در دنیا برای تخصیص ارز، بر هم زدن سیگنال قیمتی بازار، تقاضای مازاد، هدر رفتن منابع ارزی و کاهش بهره‌وری می‌شود. اما همچنان این وضعیت ادامه یافته است.

بدون تردید بخشی از ماجرا به ذی‌نفعان رانت ارزی برمی‌گردد که در این سال‌ها دوش به دوش ذی‌نفعان تحریم از این سفره به نام ملت و قشر ضعیف بار خود را بسته‌اند و حاضر به از دست دادن این نعمت بادآورده نیستند. اما بخش دیگر به دردسرهای عملی و توجیه و پاسخ به

نهادهای نظارتی و... برمی‌گردد که باعث شده تا رانت ارزی برداشته نشود. از این رو رانت ارزی هم مانند ماجرای بنزین به موضوعی تبدیل شده است که سیاستگذاران می‌دانند اشتباه است، اما تغییری هم رخ نمی‌دهد.


دنیای اقتصاد
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
بیانیه رسمی وزارت خارجه قطر درباره حملات اسرائیل به دوحه
رایزنی ایران و آژانس برای آغاز همکاری‌های جدید با تمرکز بر سازوکارهای ضمانتی
87 پرواز عملیاتی بارورسازی ابرها در کشور انجام شد
انفجار در دوحه؛ تلاش اسرائیل برای ترور مقامات حماس +فیلم
طلای جهانی به اوج رسید؛ دلار آزاد کانال 90 هزار تومانی را پس گرفت
خوشبینی به احتمال توافق هسته‌ای در قاهره
حمایت هیئت روسی از تمامیت ارضی سوریه در دیدار با مقامات دمشق
ظریف: فرصتی تازه پشت مرزهای شمالی ایران پنهان است
نشست شورای عالی مجمع جهانی بیداری اسلامی با محوریت فلسطین برگزار شد
ایران نما | معرفی جاذبه های گردشگری شهرهای ایران(80) «بِیضا»
هشدار سفارت ایران درباره سفر ایرانیان به نپال
درخشش عملکرد طلایی تاصیکو در مجمع سالیانه
راه اندازی اولین پایگاه اورژانس بانوان در تبریز
تهران در مسیر تازه همکاری با آژانس+ جزئیات دیدار قاهره
اجماع مجلس و دولت برای حل مشکلات اقتصادی کشور
درخواست 270 شرکت برای واردات خودرو
وکیل الهه حسین‌نژاد: شعبه دیوانعالی کشور، حکم صادره درباره قصاص قاتل الهه را تایید کرد
پشت‌پرده بازگشت یک میلیارد دلار به جیب بازنشستگان کشوری
ذخایر طلای ایران 37 درصد جهش کرد
موافقت رهبر معظم انقلاب با شرایط و ضوابط عفو و تخفیف مجازات محکومان دادگاه‌ها
تعطیلی پنجشنبه‌ها در صحن مجلس
زیدان آماده بازگشت به نیمکت فرانسه
سازمان ملل: ناوگان صمود نیازمند حفاظت فوری است
اروپایی‌ها ترامپ را «دشمن» می‌دانند
مادورو: آمریکا اصرار دارد تجاوز نظامی به ونزوئلا را توجیه کند
دیوان عدالت اداری مصوبه‌ای از بانک سپه را غیرقانونی دانست
آموزش زبان فارسی در ارمنستان توسعه می‌یابد
آمریکا از کارزار مبارزه با «نشر اکاذیب» خارج شد
نخست‌وزیر نپال پس از اعتراضات خونین کناره‌گیری کرد
قیمت طلا و سکه امروز سه‌شنبه ‍18 شهریور 1404
جایزه نوبل صلح و تغییر نام وزارت دفاع به وزارت جنگ
قیمت دلار امروز سه‌شنبه 18 شهریور 1404
باقری بناب مطرح کرد؛ تحقیق و تحفحص از وزارت نفت درباره پرونده بابک زنجانی
اجازه حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای برای پرداخت بخشی از خمس به مردم مظلوم غزه
بحران زیست‌محیطی خزر؛ قزاقستان خواستار اقدام جهانی شد
پیش‌نویس جدید قانون تجارت الکترونیکی وارد مرحله بررسی شد
هنر و فرهنگ ایران و ارمنستان در مسیر یک برنامه راهبردی
کدام پزشکان صلاحیت فعالیت در حوزه «زیبایی» را دارند؟
سردرگمی سیاسی فرانسه؛ ماکرون و چالش نخست‌وزیری جدید
نورنما | تظاهرات مردم سوریه در بازار معروف حمیدیه دمشق
سوءاستفاده آژانس از غروب برجام؟!
مقام سازمان ملل: بمباران برج‌های مسکونی غزه جنایتی فجیع است
صدای آژیر خطر کابوس اشغالگران
تاکید دکتر پزشکیان بر حمایت از تمامیت ارضی ملت ونزوئلا
ورود عراقچی به قاهره
نجات قاتل نوجوان از قصاص با گذشت اولیای دم
روسیه، شریک هسته‌ای عراق می‌شود؟
بلیت سینماهای کشور روز جمعه نیم‌بهاست
مخالفت دوباره شورای رقابت با ورود خودرو به بورس
راه سوم در خروج از وضعیت تعلیق
X
آگهی تبلیغاتی