نورنیوز - گروه اقتصادی: بر اساس آمار رسمی شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی، میانگین تولید روزانه بنزین کشور از شهریور ۱۴۰۳ تا تیر ۱۴۰۴ به ۱۰۳ میلیون لیتر رسیده است؛ این رقم در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، افزایش ۵ میلیون لیتری را نشان می‌دهد.
طبق اهداف تعیین‌شده در برنامه هفتم توسعه، تولید روزانه بنزین باید تا پایان سال ۱۴۰۸ به ۱۲۹ میلیون لیتر در روز برسد. این برنامه همچنین بر تولید ۱۳۰ میلیون لیتر نفت‌گاز و ۴۹ میلیون لیتر نفت‌کوره در روز تأکید دارد. به گفته مدیر برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی پالایش و پخش، «این برنامه همچنین بر ارتقای کیفیت فرآورده‌ها، کاهش تولید نفت‌کوره و افزایش سهم سوخت‌های پاک تأکید دارد.»
بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که تولید بنزین از ۹۸ میلیون لیتر در پنج‌ماهه نخست ۱۴۰۳ به حدود ۱۰۵ میلیون لیتر در آبان همان سال افزایش یافته است. پالایشگاه ستاره خلیج‌فارس در همین بازه زمانی تولید روزانه خود را به ۴۲.۶ میلیون لیتر رسانده و تولید بنزین در پالایشگاه‌های تهران، اصفهان و آبادان نیز به ترتیب به ۷.۵ میلیون لیتر، ۱۳ میلیون لیتر و ۱۷.۸ میلیون لیتر در روز رسیده است.
با وجود این رشد، کارشناسان تحقق اهداف تولید را با چالش‌هایی جدی مواجه می‌دانند. از جمله این چالش‌ها می‌توان به افزایش مداوم مصرف داخلی، فرسودگی تجهیزات پالایشگاهی، کمبود سرمایه‌گذاری، فاصله داشتن با استانداردهای جهانی سوخت و نبود سیاست‌های مؤثر برای مدیریت تقاضا و بهینه‌سازی مصرف اشاره کرد.
در حال حاضر، مصرف بنزین در کشور به‌طور متوسط سالانه ۶ تا ۷ درصد رشد دارد و در برخی روزها از ۲۰۰ میلیون لیتر نیز عبور می‌کند. زیرساخت‌های پالایشی کشور نیز در بسیاری موارد بیش از ۴۰ سال قدمت دارند و نوسازی آن‌ها ضروری است. به گفته کارشناسان، «اجرای طرح‌های توسعه‌ای و کیفی‌سازی بدون تأمین اعتبارات پایدار با کندی پیش می‌رود.»
در حالی که استفاده از بنزین با استاندارد یورو ۵ الزامی شده است، بخشی از تولیدات فعلی هنوز با این استاندارد تطابق ندارند. همچنین نبود سیاست‌های جامع برای کنترل مصرف سوخت و توسعه سوخت‌های جایگزین، فشار زیادی را بر زنجیره تأمین سوخت وارد کرده است.
در پاسخ به این چالش‌ها، پروژه‌های افزایش ظرفیت و ارتقای کیفیت تولید سوخت در پالایشگاه‌های بندرعباس، شازند، آبادان، تهران، اصفهان، تبریز و شیراز در دست اجراست. این پروژه‌ها با هدف کاهش تولید نفت‌کوره، بهبود راندمان پالایش و تولید سوخت با کیفیت یورو ۵ تعریف شده‌اند.
همچنین بر پایه آمارهای رسمی، میانگین توزیع روزانه بنزین در سال ۱۴۰۴ به ۱۳۰ میلیون لیتر رسیده که نسبت به سال قبل ۷ درصد افزایش داشته است. در تاریخ ۲۳ خرداد ۱۴۰۴، همزمان با تنش‌های امنیتی، رکورد مصرف روزانه ۲۰۰ میلیون لیتر ثبت شده است.
به‌رغم برنامه‌ریزی‌ها برای رسیدن به تولید ۱۲۹ میلیون لیتر در روز، مسیر تحقق این هدف به دلیل افزایش مصرف، فرسودگی زیرساخت‌ها و کمبود منابع مالی با موانع متعددی مواجه است. در این میان، کارشناسان تأکید دارند که «مدیریت تقاضا و سیاست‌گذاری دقیق سوخت در کنار توسعه زیرساخت‌ها، پیش‌شرط‌های اصلی تأمین پایدار انرژی در کشور هستند.»