نورنیوز-گروه سیاسی: در حالی که رم امروز بار دیگر میزبان پنجمین دور گفتوگوهای پرتنش میان ایران و آمریکا است، متغیر اسرائیلی نهتنها غایب نیست، بلکه به شکلی بیسابقه در مرکز معادلات ایستاده است. آنچه در سطح دیده میشود، مذاکراتی است میان دو دشمن دیرینه بر سر مسائل فنی و حقوقی پرونده هستهای؛ اما آنچه در پشتصحنه میگذرد، سناریویی پیچیدهتر از یک مذاکره دوجانبه است؛ سناریویی که در آن اسرائیل نه تماشاگر، بلکه یکی از بازیگران اصلی است.
تهدید به حمله نظامی به ایران که طی روزهای اخیر از طریق رسانههایی چون اکسیوس ، رویترز، سی ان ان و تایمز اسرائیل منتشر شد، تنها بخشی از یک نمایش بزرگتر است: یک بازی حسابشده روانی برای تأثیرگذاری بر روند مذاکرات. رسانهها در این میان تبدیل به ابزار انتقال پیام شدهاند: اگر تهران کوتاه نیاید، دود از تاسیسات هسته ای ایران بلند خواهد شد. اما این بازی تهدید، چیزی فراتر از فضاسازی روانی برای میز مذاکره است. حضور همزمان رئیس موساد و وزیر امور راهبردی اسرائیل در رم، دقیقا در روز مذاکرات و در نزدیکی محل اقامت استیو ویتکاف، فرستاده ویژه ترامپ، شواهدی قطعی از دخالت مستقیم رژیم صهیونیستی در روند مذاکرات میدهد.
اسرائیل همواره از کانالهای متعدد در جریان مذاکرات قرار داشته، اما اکنون دیگر صرفاً شنونده نیست؛ بلکه مستقیم در میدان حضور دارد، چهرهبهچهره با ویتکاف و در سایه رایزنیها. این روند از زمان آغاز دور جدید مذاکرات در دولت ترامپ، بهویژه از دور دوم در فروردینماه، شدت یافته است. نمونه آشکار آن، دیدار پاریس میان هیأت اسرائیلی و ویتکاف یک روز پیش از دور دوم گفتوگوها و حضور منابع اسرائیلی در هتل محل اقامت آمریکاییها در روز مذاکره بود؛ و امروز، رم بار دیگر به صحنه این تقارن تبدیل شده است.
نکته کلیدی اما در انتخاب محل مذاکرات نهفته است. تهران از ابتدا خواهان تداوم مذاکرات در مسقط بود، جایی که از نظر ژئوپلیتیکی و امنیتی به ایران نزدیکتر و از نفوذ اسرائیل دورتر است. اما آمریکا اصرار عجیبی بر انتقال گفتوگوها به رم داشت؛ توجیهات اولیه همچون تسهیل تردد دیپلماتها یا نزدیکی اروپا به آمریکا در بهترین حالت، پوششی سیاسی برای یک واقعیت عمیقتر است: رم نهتنها راحتتر پذیرای مقامات اسرائیلی است، بلکه بستری امن برای رایزنیهای پنهان آنها با آمریکاست؛ بستری که عمان هرگز آن را فراهم نمیکرد.
نقشآفرینی اسرائیل در رم، نشان میدهد که این مذاکرات تنها بر دو پایه تهران و واشنگتن استوار نیست. در واقع، یک «محور سهجانبه غیررسمی» شکل گرفته که در آن تلآویو، اگرچه رسماً عضو میز نیست، اما بر صندلیای در سایه تکیه زده و بیوقفه با یکی از طرفین مذاکره (آمریکا) در حال تنظیم ضرباهنگ گفتوگوهاست.
رم اکنون دیگر صرفاً پایتخت ایتالیا نیست؛ به صحنهای از یک نمایش چندلایه تبدیل شده که در آن جنگ ارادهها، جنگ تهدیدها و جنگ اطلاعات، همه درهم تنیدهاند. در این میدان، مهم نیست چه کسی مستقیم حرف میزند، مهم این است که چه کسی مسیر را ترسیم میکند. و در این مسیر گویا، اسرائیل نقشپذیر نیست بلکه با تاثیر گذاری مستقیم بر سیاستهای آمریکا بدنبال نقشآفرینی است.
چنین روندی با توجه به رویکرد اسرائیل در قبال ایران به طور قطع نمی تواند آینده ای روشن در مذاکرات را رقم بزند.مگر آنکه ترامپ خود را از چنبره نتانیاهو رها ساخته و به این واقعیت تن دهد که تنها با پذیرش معادله برد-برد می تواند با ایران به توافقی قابل حصول دست یابد.
نورنیوز