×
بین الملل
شناسه خبر : 224936
تاریخ انتشار :

محمدرضا یوسفی شیخ‌رباط

ایران و خاورمیانه در حال تغییر

معادلات روابط بین‌الملل در قرن بیست‌ویکم به‌سرعت در حال تغییر است. جهان تک‌قطبی پس از فروپاشی اردوگاه کمونیسم و به تعبیر فوکویاما تحقق پایان تاریخ، آن‌طورکه جهان غرب انتظار داشت رخ نداد و اکنون جهان در حال چرخش به سوی جهان چندقطبی بر مبنای منافع اقتصادی است.

نورنیوز-گروه بین الملل: معادلات روابط بین‌الملل در قرن بیست‌ویکم به‌سرعت در حال تغییر است. جهان تک‌قطبی پس از فروپاشی اردوگاه کمونیسم و به تعبیر فوکویاما تحقق پایان تاریخ، آن‌طورکه جهان غرب انتظار داشت رخ نداد و اکنون جهان در حال چرخش به سوی جهان چندقطبی بر مبنای منافع اقتصادی است. مدت‌هاست تولید ناخالص داخلی چین، کشورهای اروپایی را پشت سر گذارده، اکنون از تمامی اتحادیه اروپا پیشی گرفته و پس از آمریکا در رتبه دوم قرار دارد. به این ترتیب جایگاه جهانی اروپا نسبت به دهه‌های قبل رو به افول گذارده، موقعیت اقتصادی و فناوری آنها نسبت به دو قدرت کنونی اقتصاد جهان پایین‌تر بوده، با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم کرده و زندگی برای شهروندان آنان سخت‌تر شده است.

در این راستا سفر ترامپ به کشورهای حاشیه خلیج فارس، یک اقدام راهبردی در جهت انجام قراردادهای جدید اقتصادی و تعمیق نفوذ منطقه‌ای آمریکا در فضای جدید جهانی است. آمریکا به کشورهای خلیج فارس، به چشم شرکای بلندمدت نگاه کرده که در قبال تضمین امنیت این کشورها، قراردادهای گسترده مالی و توسعه همکاری در حوزه هوش مصنوعی و فناوری‌های پیشرفته را در دستور کار خود دارد. ازاین‌رو افرادی مانند زاکربرگ و ایلان ماسک برای تحقق این ایده، ترامپ را همراهی می‌کردند.

از منظر آمریکا، خاورمیانه جدید با اتکا به منابع عظیم انرژی و ورود فناوری جدید می‌تواند در یک افق میان‌مدت جایگزین اروپا شود و این چالشی بزرگ برای اروپای امروز است.

مدت‌هاست کشورهای حاشیه خلیج فارس این تغییر را درک کرده و با رویکردی باز به استقبال آن رفته‌اند. به همین دلیل به بازتعریف نقش خود به‌عنوان قطب جهانی نوآوری پرداخته‌اند. آنان تصور می‌کنند دستیابی به این موقعیت با شراکت و پذیرش رهبری آمریکا امکان‌پذیر است. بر این اساس، عربستان در راستای تحقق چشم‌انداز ۲۰۳۰ خود متعهد به سرمایه‌گذاری ۴۰ میلیارد دلاری در زمینه توسعه هوش مصنوعی شد، قطر نیز ۲.۴ میلیارد دلار برای توسعه هوش مصنوعی در نظر گرفت. امارات نیز از طرح سرمایه‌گذاری هزار و 400‌ میلیارد دلاری برای مشارکت با آمریکا طی دهه آینده در زمینه زیرساخت‌های هوش مصنوعی، نیمه‌هادی‌ها و... خبر داد. در این سفر، این کشورها از ترامپ خواسته‌اند قانونی ‌‌که صادرات نیمه‌هادی‌های پیشرفته به خلیج فارس را محدود می‌کند، حذف کند. در واقع براساس سرمایه از کشورهای منطقه خلیج فارس و فناوری از آمریکا، مشارکت دنبال می‌شود.

این کشورها برای تحقق آرمان خویش نیازمند ثبات منطقه و امنیت کشورهای خود هستند. بر این اساس آنان خواستار تقویت سامانه‌های پدافند هوایی میان ایالات متحده و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس شدند. شاید بتوان گفت در صورتی که امور آن‌طور پیش برود که آنان می‌خواهند، در آینده شاهد ناتویی جدید جایگزین ناتوی قبلی باشیم که بار مالی آن را کشورهای منطقه خلیج فارس بر دوش می‌کشند.

بر این اساس بازسازی سوریه، مذاکرات هسته‌ای با ایران، و مسئله اسرائیل نیز در این گفت‌وگوها مطرح بوده است. پس از مذاکرات، عربستان بدهی‌های سوریه به بانک جهانی را پرداخت کرد. آمریکا تحریم‌های سوریه را حذف کرد. کشورهای عربی آماده مشارکت در بازسازی سوریه شدند.

این رؤیاپردازی با چالش‌هایی روبه‌رو است. نفوذ فزاینده چین یکی از مهم‌ترین‌هاست. به‌طور طبیعی موضوع ایران در کانون توجه طرف‌های این سفر بوده است. ایران می‌تواند تهدیدی برای تحقق چشم‌انداز یادشده باشد. ازاین‌رو توافق یا همراه‌کردن ایران برای آمریکا اهمیتی بیش از گذشته یافته است.

به نظر می‌رسد دستیابی به توافق پایدار می‌تواند منافع ایران، آمریکا و کشورهای منطقه را تأمین کند. این توافق برای ایران هم مفید است، می‌تواند با اتکا به ظرفیت‌های خود، از این بحران‌ها خارج شود و رونق اقتصادی و نشاط اجتماعی در کشور ایجاد کند. ایران می‌توان در قالب همکاری‌های جدید، جایگاهی متفاوت در منطقه پیدا کند. ایران امروز با انتخاب مسیر مذاکره و چانه‌زنی مسیر درستی را طی می‌کند. در غیر این صورت، شاهد شکاف‌های بزرگ‌تری میان کشورهای همسایه و ایران خواهیم بود.

کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز با پذیرش همکاری و سرمایه‌گذاری در ایران، ثبات و امنیت خود را تضمین می‌کنند؛ اما آمریکا برای تحقق هدف‌های خود نیازمند کنش‌های بیشتری برای حفظ موقعیت جهانی خویش است. همچنین بدون حل نزاع اسرائیل و فلسطین، خاورمیانه رنگ ثبات را نمی‌بیند شاید به همین دلیل باشد که چندی پیش ترامپ از تشکیل یک دولت فلسطینی سخن گفت.

 


نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
صهیونیست‌ها برای یورش دسته‌جمعی به مسجدالاقصی برنامه‌ریزی می‌کنند
افشاگری استاد برجسته آمریکایی از اهداف پنهان اسرائیل در منطقه
فیلم‌های سینمایی امروز تلویزیون | جمعه 10 مرداد
وضعیت آب و هوا امروز جمعه 10 مرداد 1404 + وضعیت استان‌ها
گزارش تصویری | جنگ روسیه و اوکراین ، میدانی برای هماوردی پهپاد ها
احضار مهروز ساعی و نایب‌رییس فدراسیون تکواندو به وزارت ورزش
شناسایی 1000 نفر با گروه خونی نادر در کشور/نحوه پایش سلامت خون‌های اهدایی
انتقال سهمیه سوخت به کارت بانکی به کجا رسید؟
رونمایی همراه اول از بسته خدمات دیجیتال ویژه زائران اربعین
عروس و دامادهای امسال بدون نوبت به عمره می روند
مصرف آب تهران در حدود 8 درصد کاهش یافت
تابش پرتوی فرابنفش در چه ساعاتی شدیدتر است؟
انتقال هوایی کمک‌ها یک نمایش فریبنده، تحقیر مردم و بازی با جان مردم غزه است
رئیس جمهور: دولت پای مردم و کشور ایستاده است
قالیباف خطاب به رئیس کنست: مایه ننگ بشریت هستید
فنلاند و پرتغال هم کشور فلسطین را به رسمیت می‌شناسد
هشدار راهور به زائران اربعین/ توقف در راه‌های منتهی به مهران ممنوع است
هشدار حماس درباره شرایط فاجعه بار اسرای فلسطینی
قیمت طلا و سکه امروز پنج‌شنبه 9 مرداد 1404 +جدول
حمله به دفتر روزنامه «نیویورک‌تایمز»
ثبت نام اربعین از مرز یک میلیون و 600 هزار نفر گذشت
اعلام نتایج آزمون استخدامی آموزش و پرورش تا پایان مرداد
سرپرست سفارت ایران در کابل پاسخ داد؛ اخراج یا بازگشت داوطلبانه اتباع افغانستان
حقوق بازنشستگان تناسبی با تورم ندارد
مخفی شدن سارق دارای پابند الکترونیکی در کانال کولر
زلنسکی خواستار تغییر رژیم در روسیه و مصادره دارایی‌های مسکو شد
قیمت دلار و سایر ارز ها امروز پنج‌شنبه 9 مرداد 1404
هوای تهران در وضعیت قرمز قرار گرفت
ازسرگیری پروازهای مستقیم ایرفلوت روسیه از مسکو به تهران از 15 مرداد
گوگل از هوش مصنوعی برای شناسایی کاربران زیر 18 سال استفاده می‌کند
سفارت ایران در پاکستان اخبار جعلی درباره صدور روادید را تکذیب کرد
جزییات نرخ جدید حق بیمه درمانی اعلام شد
همکاری نزدیک موکب‌های ایرانی و عراقی در مراسم اربعین سامرا
نشست وزیران خارجه سوریه و رژیم صهیونیستی در باکو
95 درصد کشتی‌ها از پهلوگیری در بندر ایلات امتناع می‌کنند
سرژ اوریه به صورت رسمی به پرسپولیس پیوست
فرونشست و بحران آب نتیجه توسعه بدون توجه به محیط زیست است
قیمت خودرو امروز پنج‌شنبه 9 مرداد 1404 +جدول
پزشکیان: تهران در آستانه بحران جدی آب / چمن‌کاری ممنوع!
ایران رکورد دمای زمین را شکست/ امیدیه با 51 درجه، داغ‌ترین نقطه کره زمین
در صورت گم‌شدن گذرنامه اربعین در عراق چه کنیم؟
حریق اتوبوس مسافربری بدون مصدوم در محور سمنان-مشهد
تحریم یا جنگ؟ خزانه‌داری آمریکا زیرساخت‌های اقتصادی ایران را نشانه گرفت
«کریدور زنگزور» ابزار خفگی ژئوپلیتیکی ...
واکنش هند به تعرفه‌های ترامپ: از منافع خود دفاع می‌کنیم
افزایش 75 درصدی واردات برنج
ایران‌نما | معرفی جاذبه‌های گردشگری شهرهای ایران(60) «بِزَنجان»
تا وقتی با هم هستیم، هیچ‌ قدرتی نمی‌تواند ما را زمین‌گیر کند
پنج ضلعی افکار ایرانیان از جنگ 12 روزه
بازتعریف روابط با قاهره
X
آگهی تبلیغاتی