چهارشنبه 22 مرداد 1404 | ساعت 18:52
چهارشنبه 22 مرداد 1404 | ساعت 18:52
×
سیاسی
شناسه خبر : 216030
تاریخ انتشار : دوشنبه 1403/12/20 ساعت 15:50

سیدمحمد حسینی

جنگ چقدر به ایران نزدیک است؟

سال آینده نیز می‌تواند بستر وقوع رویدادهای بزرگی باشد و از جمله این رویدادهای محتمل، جنگ آمریکا و اسرائیل با ایران خواهد بود؛ جنگی فاجعه‌آمیز علیه تأسیسات نظامی ایران که از قضا، علائم و تحلیل‌های جدی نیز در قبال آن وجود دارد.

نورنیوز-گروه سیاسی: «عادت» عنصری ذهنی است. شبکه‌ای پیچیده از نورون‌های ذهنی، عادت را در ذهن انسان ایجاد می‌کنند. همچنان که سیستم عصبی بدن پس از مدتی با گرما و سرما خود را وفق می‌دهد، همان سیستم در کنش و واکنش نورون‌های عصبی، با ایجاد عادات ذهنی، «امتداد گذشته و حال به آینده» را در ذهن تداعی می‌کند؛ موافق با نظریه سازه‌انگاری الکساندر ونت‌ که بر عادات ذهنی در تفسیر واقعیت تأکید می‌کند. عادات ذهنی برای تصمیم‌گیران ذهنی می‌تواند آفت باشد، زیرا حساسیت ذهن تصمیم‌گیرنده در قبال رویدادهای ناگهانی را کاهش می‌دهد. عادات ذهنی موجب می‌شوند ذهن تصمیم‌گیرنده بیشتر به روندها بیندیشد تا به رویدادهای ممکن یا احتمالی در آینده.

این مقدمه نظری از آن رو حائز اهمیت است که تصمیم‌گیران سیاسی در ایران در حوزه داخلی و خارجی طی سال‌های اخیر عمدتا با رویدادهای شگفتی‌ساز مواجه بوده‌اند. نگاهی به تحولات داخلی و خارجی، به‌ویژه تحولات منطقه‌ای طی سال‌های اخیر، نشان می‌دهد سیاست داخلی و خارجی ایران عمدتا «رویداد‌محور» شده است. رویداد‌محور‌شدن سیاست، پیش‌بینی تحولات را بسیار سخت می‌کند و علاوه‌بر‌آن، روندها را نیز تضعیف و جامعه را مستعد وقوع رویدادهای شگفتی‌ساز و حتی فاجعه‌آمیز می‌کند. عنصر عادت در ذهن به تصمیم‌گیرنده راه ساده «امتداد گذشته و حال به آینده» را نشان می‌دهد، حال آنکه به هنگام سست‌شدن روندها و ظهور رویدادها، ذهن تصمیم‌گیرنده باید به صورت «سناریویی» پرورش یابد و به هر رویداد ممکنی بیندیشد و برای آن «برنامه‌ریزی سناریویی» انجام دهد. کافی است به تحولات دو سال اخیر در منطقه نگاهی بیندازیم. عادات ذهنی وقوع این تحولات را احتمالا طی 10 سال می‌پذیرفت اما «واقعیت» مسیر خودش را رفت و تحولاتی که با عادات ذهنی و روندها قرار بود طی 10 سال رخ دهند طی 10 تا 20 ماه رخ دادند. عملیات 7 اکتبر، حمله اسرائیل به غزه، جنگ اسرائیل با حزب‌الله لبنان، حمله به کنسولگری ایران در سوریه توسط اسرائیل، سقوط هلیکوپتر رئیس‌جمهوری ایران، ترور اسماعیل هنیه در تهران، تغییر دولت در ایران، پاسخ نظامی ایران به اسرائیل طی دو عملیات وعده صادق، انفجار پیجرها در لبنان، ترور شهید سیدحسن نصرالله، روی کار آمدن جوزف عون در لبنان، آتش‌بس حزب‌الله با اسرائیل، استقرار نیروهای سازمان ملل و ارتش لبنان در جنوب لبنان، سقوط بشار اسد در سوریه، پیشروی اسرائیل در جولان و خاک سوریه، حمله اسرائیل به زیرساخت‌های نظامی سوریه، نفوذ منطقه‌ای ترکیه در شامات و قفقاز، روی کار آمدن ترامپ، تغییر سیاست آمریکا در قبال جنگ اوکراین، شکاف در روابط فراآتلانتیکی در قبال جنگ اوکراین و افزایش تحریم‌ها علیه ایران.

این همه رویداد اثرگذار همگی در کمتر از دو سال رخ دادند. پس می‌توانیم انتظار داشته باشیم رویدادهای شگفتی‌ساز و فاجعه‌آمیزی که ذهن تصمیم‌گیران به واسطه عنصر عادات ذهنی آنها را خیلی بعید می‌دانند، بسیار قریب باشند و به‌زودی خود را به تصمیم‌گیران سیاسی تحمیل کنند. در نتیجه، سال آینده نیز می‌تواند بستر وقوع رویدادهای بزرگی باشد و از جمله این رویدادهای محتمل، جنگ آمریکا و اسرائیل با ایران خواهد بود؛ جنگی فاجعه‌آمیز علیه تأسیسات نظامی ایران که از قضا، علائم و تحلیل‌های جدی نیز در قبال آن وجود دارد. عنصر عادات ذهنی در رد وقوع جنگ به تصمیم‌گیرنده می‌گوید: «ترامپ تاجر‌مسلک است و ترجیحا به دنبال جنگ نیست. به‌ویژه که در آغاز کارش در کاخ سفید نیز هست. او با افزایش تحریم‌ها می‌خواهد ایران را وادار به مذاکره کند و تهدید نظامی احتمالا بلوفی برای وادار‌کردن ایران به پذیرش توافق یک‌سویه است». اما واقعیت کاری به توصیه‌های عادات ذهنی ندارد و مسیر خودش را می‌رود. اتفاقا در نقطه مقابل، دیده‌بانی علائم موجود نشان می‌دهد‌ باید حمله نظامی آمریکا و اسرائیل به ایران به شکلی غافلگیرکننده‌ را بسیار جدی گرفت و آن را آینده‌ای محتمل دانست. علائم و نوپدیدهایی وجود دارند که حمله به ایران را تقویت می‌کنند و البته نوپدیدها و علائمی هستند که حمله به ایران را در کوتاه‌مدت تضعیف می‌کنند.

چه علائمی حمله نظامی به ایران را در کوتاه‌مدت تقویت می‌کند؟

1. ادراک اسرائیل و آمریکا از ساختار قدرت و تغییر توازن قدرت در خاورمیانه پس از 7 اکتبر،

2. ادراک آمریکا و اسرائیل از قدرت نظامی ایران در قبال حمله احتمالی به تأسیسات نظامی‌ ایران،

3. ادراک آمریکا و اسرائیل از رابطه متقابل حاکمیت و مردم ایران،

4. ادراک آمریکا و اسرائیل از آستانه غنی‌سازی در ایران،

5. باورمندی آمریکا و اسرائیل به کاهش شدید عمق استراتژیک ایران در منطقه به‌خصوص شامات،

6. رویکرد «یا مذاکره یا جنگ» ترامپِ 2025 به‌جای رویکرد «یا مذاکره یا تحریم» ترامپِ 2018،

7. لابی شدید صهیونیست‌ها (به‌ویژه دولت مستعجل نتانیاهو که بقای خود را در تداوم جنگ می‌بیند) در کاخ سفید به منظور ترغیب ترامپ به جنگ علیه ایران،

8. مواضع تند اروپا در قبال ایران و گفتمان دفاع از جنگ محدود علیه ایران از سوی انگلیس،

9. دفاع تمام‌قد و بی‌سابقه فرانسه و انگلیس از اسرائیل در عملیات وعده صادق،

10. احتمال وجه‌المصالحه‌شدن ایران در قبال توافق اوکراین.

چه علائمی حمله نظامی به ایران را در کوتاه‌مدت تضعیف می‌کند؟

1. هراس از بی‌پایان‌شدن جنگ،

2. هراس از فراروندگی جنگ به مناطق پیرامونی ایران،

3. پاسخ قطعی نظامی ایران و حمله به پایگاه‌های آمریکایی و اسرائیل در مقیاسی وسیع،

4. مخالفت چین و روسیه با عملیات نظامی علیه ایران،

5. مخالفت احتمالی شورای همکاری خلیج‌ فارس با جنگ،

6. امتناع ایران از ورود به جنگ مستقیم با آمریکا،

7. عمل‌گرایی ایران ‌هنگام حاد‌شدن بحران.

نگاهی به علائم فوق‌الذکر نشان می‌دهد‌ علائم تقویت‌کننده جنگ بیشتر و پیش‌برنده‌تر از علائم تضعیف‌کننده جنگ هستند. بنابراین تصمیم‌گیران سیاسی در ایران باید حمله نظامی آمریکا و اسرائیل را در کوتاه‌مدت بسیار محتمل و جدی بدانند.

*سفیر سابق جمهوری اسلامی ایران در عربستان سعودی


شرق
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
مجری مشهور به خارج مهاجرت کرد
80 هزار فرصت شغلی برای معلولان تا پایان سال به واقعیت می‌پیوندد؟
ترامپ رسانه‌ها را به کارشکنی در دیدار با پوتین متهم کرد
افزایش حقوق کارکنان دولت و شهرداری‌ها به مرحله نهایی رسید
چند درصد از بدهی میلیاردی بابک زنجانی تسویه شد؟
اردن: اظهارات خطرناک و تحریک آمیز نتانیاهو را به شدت محکوم می‌کنیم
مازندران در معرض خطر سیل؛ هشدارهای جدی به مردم اعلام شد
پسران بسکتبال ایران به فینال لیگ جوانان آسیا راه یافتند
دیدار نماینده ویژه روسیه با عراقچی
دادگاه کانادا حکم جدیدی درباره حادثه هواپیمای اوکراینی صادر کرد
طالبان دوباره خبرساز شد؛ اعدام بی‌رحمانه نوجوان افغان به‌خاطر بازی با موبایل
سناریوهای احتمالی جنگ بعدی میان اسرائیل و ایران چگونه خواهد بود؟
جزئیات آزمون استخدامی بانک مرکزی اعلام شد؛ استخدام 600 نفر قطعی است
اطمینان فرمانده مرزبانی: هیچ خلأ امنیتی در مرزهای اربعین وجود نداشت
بازار مسکن در مسیر نزولی؛ قیمت هر متر خانه در شمال تهران 30 تا 50 میلیون تومان کاهش یافت
24 ساعت خشونت؛ بیش از 560 شهید و زخمی در حملات صهیونیستی به غزه
اعلام یکطرفه شدن جاده چالوس از ساعت 19 امروز
پزشکیان: نتانیاهو به جای دلسوزی دروغین، به جنایاتش در غزه نگاه کند
دیدار سخنگوی دولت با کارگردان مطرح سینما، پوران درخشنده
لاریجانی: مقاومت سرمایه ملی لبنان است/ ما طرحی برای لبنان نیاورده‌ایم
برق مشترکان پرمصرف تهرانی، به طور هوشمند محدود شد
نجات معجزه‌آسا: کودک پاکستانی در مرز شلمچه از گرمای مرگبار در امان ماند
پُرمصرف‌ترین داروها کدامند؟
نیمیتز پس از 5 سال در بحرین؛ واشنگتن بدنبال چیست؟
آمریکا چین را با تراشه هایش زیرنظر گرفت
سنگر ساختن از نام کوروش برای شلیک به روان مردم ایران
تصویرسازی اربعین و رهایی از تلهٔ آینده‌های پیش‌فرض
قیمت خودرو امروز چهارشنبه 22 مرداد 1404 +جدول
تجربهٔ «مشایهٔ» اربعین
قیمت دلار و سایر ارزها امروز چهار‎شنبه 22 مرداد 1404
آغاز دوره‌ای جدید در مدیریت آبی‌ها/چه کسی مدیرعامل جدید استقلال می شود؟
5 کشته و 57 مصدوم در حادثه اتوبوس زائران اربعین + اسامی
رایزنی میانجی‌گرایانه وزیر خارجه مصر با عراقچی و گروسی
جدیدترین حراج شمش طلا هفته آینده برگزار می شود+ جزئیات
قیمت طلا و سکه امروز چهارشنبه 22 مرداد 1404 +جدول
امروز ؛ آخرین روز فروش ارز اربعین/زائران اربعین چقدر دینار خریدند؟ + جزئیات
پاسخ توییتری فرزند پزشکیان به جلیلی درباره مذاکرات
سایپا فروش ویژه خودروهای وارداتی را کلید زد
ارسال نامه تروئیکای اروپایی درباره مکانیسم‌ ماشه به سازمان ملل/خطر اعمال دوباره تحریم‌ها
بورس باز عقب نشینی کرد
ماجرای بسته‌شدن جاده فیروزکوه توسط چند خودروی لاکچری چه بود؟
راز مرگ دختر 7 ساله با اعتراف نامادری فاش شد
پزشکیان: گام‌های اولیه برای رفع ناترازی با انرژی خورشیدی برداشته شد
پادشاه بی‌رقیب پرش با نیزه بار دیگر تاریخ‌ساز شد
مساله‌ تندروها
مدال‌آوران المپیاد هوش مصنوعی و حکمرانی از کنکور معاف شدند
ترافیک سنگین در جاده های شمال
رئیس صندوق بازنشستگی کشوری خبر داد؛ سقف وام فرزندان بازنشستگان دو برابر شد
رئیس کل گمرک: نفوذ تجهیزات دشمن از گمرک‌ها صحت ندارد
گاوصندوق منزل از شدت انفجار به حیاط همسایه پرتاب شد
X
آگهی تبلیغاتی