نورنیوز- بین‌الملل: حضور ایران در هشتمین کنفرانس کشورهای حاشیه اقیانوس هند (IOC) در عمان فرصتی مناسبی برای تبیین اهمیت راهبردی کشورمان در معادلات منطقه‌ای و بین‌المللی است. این اجلاس که با شعار «به سوی افق‌های جدید شراکت دریایی» برگزار می‌شود، بستری برای گسترش همکاری‌های اقتصادی و امنیتی میان کشورهای منطقه است. ایران به‌عنوان کشوری با ۵۸۰۰ کیلومتر خط ساحلی، یکی از بازیگران کلیدی در این حوزه محسوب می‌شود و سیاست‌گذاری‌های اخیر در راستای توسعه اقتصاد دریا محور، بر اهمیت این نقش افزوده است.
اقتصاد دریا محور؛ سواحل مکران و فرصت‌های ترانزیتی
سواحل مکران که در گذشته از ظرفیت‌های طبیعی و اقتصادی آن غفلت شده بود، امروز به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی توسعه ملی مطرح است. توسعه این منطقه نه‌تنها مزایای اقتصادی قابل‌توجهی برای ایران دارد، بلکه می‌تواند تواند زمینه ساز ایجاد یک شبکه همکاری منطقه‌ای منجر شود که طی آن کشورهای حاشیه اقیانوس هند به یکدیگر متصل شوند. حضور در کریدورهای ترانزیتی همچون «شمال-جنوب» و «یک جاده، یک کمربند» ظرفیت‌های ایران را در ترانزیت دریایی افزایش داده و کشورمان را به یک هاب منطقه‌ای در مسیر تجارت جهانی تبدیل کرده است. ترانزیت ترکیبی زمینی، ریلی و دریایی ایران می‌تواند مکملی برای مسیرهای تجاری منطقه باشد و به همگرایی اقتصادی پایدار در اقیانوس هند کمک کند.
امنیت دریایی؛ نقش محوری ایران در معادلات منطقه‌ای
اقیانوس هند به دلیل موقعیت راهبردی خود، چهار قاره را به هم متصل کرده و نقش کلیدی در اقتصاد جهانی ایفا میکند. وجود تنگه‌های استراتژیک همچون هرمز، باب‌المندب و مالاکا، این منطقه را به نقطه‌ای حساس برای تجارت بین‌المللی و امنیت جهانی تبدیل کرده است. جمهوری اسلامی ایران، با برخورداری از یکی از قدرتمندترین ناوگان‌های دریایی منطقه، نقشی برجسته در تأمین امنیت آبراه‌های بین‌المللی دارد. برخلاف رویکرد غرب که از قدرت دریایی برای اعمال فشار و ایجاد بحران استفاده میکند، ایران با اتخاذ سیاستی تعاملی و دفاعی، در راستای تحقق امنیت پایدار در منطقه گام برداشته است. حضور موفق نیروی دریایی ایران در رزمایش‌های بین‌المللی و عملیات‌های ضد دزدی دریایی، جایگاه کشور را به‌عنوان یک قدرت دریایی باثبات تثبیت کرده است.
ضرورت مقابله با یک‌جانبه‌گرایی غرب و نظم نوین منطقه‌ای
با توجه به تأثیر قابل توجه تردد دریایی در منطقه و همچنین ظرفیت‌های ارزشمند آن در توسعه اقتصادی کشورهای منطقه، لازم است در سایه تعامل و همکاری کشورهای حاشیه اقیانوس هند، مشارکت جدیدی برای ایجاد امنیت و نظم دریایی شکل بگیرد و کشورهای منطقه بر پایه همگرایی اقتصادی و امنیتی مسئولیت‌های جدیدی را عهده دار شوند. ایران، با تجربه چند دهه حفاظت از آبراه خلیج فارس و دریای عمان می‌تواند نقشی کلیدی در ایجاد این نظم جدید ایفا کند. ابتکار «صلح هرمز» نمونه‌ای از رویکرد تعامل‌گرایانه ایران است که می‌تواند الگوی مؤثری برای سایر کشورهای منطقه باشد.
ایران و افق‌های جدید همکاری دریایی
شرکت ایران در اجلاس IOC، فرصتی برای توسعه همکاری‌های اقتصادی و امنیتی در اقیانوس هند است. سیاست‌گذاری‌های جدید در حوزه اقتصاد دریا محور، توسعه سواحل مکران و نقش‌آفرینی در ترانزیت منطقه‌ای، جایگاه ایران را به‌عنوان یک قدرت تأثیرگذار تثبیت کرده است. در حوزه امنیت دریایی، ایران با تکیه بر ظرفیت‌های بومی و رویکرد تعاملی، الگوی موفقی در تأمین امنیت پایدار ارائه داده است.
همگرایی کشورهای منطقه می‌تواند به شکل‌گیری یک نظم دریایی جدید منجر شود که منافع مشترک ملت‌های منطقه را تأمین کند. ایران، با تجربه و ظرفیت‌های خود، می‌تواند یکی از محورهای اصلی این تحول راهبردی باشد.