نورنیوز-گروه اقتصادی: میزان ناترازی برق ایران در تابستان ۱۴۰۳ حدود ۱۸ هزار مگاوات بوده است(در واقع اختلاف حداکثر نیاز مصرف با حداکثر قدرت عملی نیروگاهی کشو) ،
۱-با فرض اینکه ظرفیت نصب شده نیروگاهی باید ۳۰ درصد بیش از قدرت عملی نیروگاهها باشد ( بدلیل آثار قهری ارتفاع و دما در راندمان قدرت) ، بنابراین برای رفع ناترازی در تابستان ۱۴۰۳ در واقع به ۲۳ هزار مگاوات نیروگاه جدید نیاز داشتیم و برای نداشتن ناترازی در تابستان ۱۴۰۳ بایستی ظرفیت نصب شده کشور ۱۱۵ هزار مگاوات میبود .
۲-در کشورهای توسعه یافته برای پیشگیری از خاموشی ناشی از خروج اضطراری نیروگاهها ، ضریب ذخیره تولیدی معادل ۱۰ تا ۲۰ درصد ظرفیت نصب شده ، در نظر گرفته و در برنامه های توسعه خود لحاظ می‌کنند ، این ضریب در بعضی از کشورها به ۲۵ درصد هم می‌رسد ، در دولتهای هفتم و هشتم هدف وزارت نیرو ، دستیابی به ضریب ذخیره تولید ۱۵ درصد بود .
در شرایط فعلی با احتساب ضریب ذخیره تولید حداقلی ۵ درصدی ، شبکه برق ایران در تابستان ۱۴۰۳ ، به ۱۲۰ هزار مگاوات ظرفیت نصب شده نیروگاهی نیاز داشت که متاسفانه واقعیت موجود حدود ۹۰ هزار مگاوات بوده است .
۳-اگر هدف برنامه ریزی را پایان برنامه هفتم سال ۱۴۰۷ فرض کنیم طی ۴ سال آتی با فرض رشد سالانه ۴ درصدی پیک مصرف برق و فرض ظرفیت نصب شده ۱۲۰ هزار مگاواتی ، مقدار ۲۰ هزار مگاوات هم از این بابت کمبود خواهیم داشت ،
۴-بنابراین در تابستان ۱۴۰۷ بایستی ظرفیت نصب شده ایران برای تامین برق مطمئن و پایدار نیازهای کشور ، به ۱۴۰ هزار مگاوات برسد .
۵-ظرفیت نصب شده فعلی شامل ۱۰۰۰ مگاوات اتمی
۱۲۰۰۰ مگاوات آبی ، حداکثر ۲۰۰۰ مگاوات تجدیدپذیر ( بادی و خورشیدی و زیست توده و …. ) و ۷۵۰۰۰ مگاوات گازی ، سیکل ترکیبی و بخاری است .
۶-طی چهار سال آتی در حالت خوشبینانه حداکثر ۲۰۰۰ مگاوات نیروگاه آبی جدید و حداکثر ۱۰۰۰ مگاوات نیروگاه جدید اتمی و حداکتر ۲۰۰۰ مگاوات نیروگاه بادی ، زیست توده و غیرو ، قابل دستیابی خواهد بود ،
۷-در صورتی که توسعه نیروگاه حرارتی جدید مد نظر نباشد ، بایستی طی ۴ سال آتی ۴۵ هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی نصب گردد و با توجه به اینکه اثربخشی فتوولتاییک ها حدود ۲۰٪ میباشد ( ۱۸۰۰ ساعت از ۸۷۶۰ ساعت سال ) و پیش بینی توسعه ۴ برابری پنلها برای تغذیه باطری‌ها ، لازم میباشد ، و اگر واقع بین باشیم این فرض ، امری محال و غیر ممکن است .
۸-بنابراین برای تامین کمبود ظرفیت نصب شده نیروگاهی در کشور در افق ۱۴۰۷ ، ضمن پذیرش وجود بحران جدّی در تامین برق مورد نیاز کشور و عواقب خسارت بار خاموشیهای گسترده ، لازمست تامین ۵۰ هزار مگاوات نیروگاه جدید در افق ۱۴۰۷ ، با فرض تنوع بخشی به منابع و ظرفیتها ، به شکل زیر برنامه ریزی شود .
-تولید جدید اتمی و آبی و بادی و زیست توده و … حدود ۵۰۰۰ مگاوات
-تولید سیکل ترکیبی جدید ۲۰۰۰۰مگاوات
-تولید خورشیدی جدید ۲۵۰۰۰ مگاوات .
البته مقوله مدیریت مصرف و افزایش بهره وری هم بخشی از نیاز توسعه نیروگاهی را پوشش خواهد داد که در این نوشتار با فرض برابری با مجموع بازنشستگی و از رده خارج شدن واحدهای حرارتی قدیمی ، از محاسبه آن صرف نظر شده است
۹-اگر چه تامین ۲۵۰۰۰ مگاوات قدرت تولید برق پایدار در طول سال از نیروگاههای فتو ولتاییک یک رویای و آرزوی بسیار خوشبینانه ولاکن در صورت اراده ملی ، برنامه ریزی ، حمایت مالی و اقدامات گسترده دولت و بخش خصوصی واجد صلاحیت ، دست یافتنی میباشد .
۱۰-واقعیت اینست که عدم برنامه ریزی برای توسعه نیروگاههای حرارتی بخصوص نیروگاههای سیکل ترکیبی با راندمان بالا در میان مدت، موجب تداوم ناترازی برق و خاموشیهای خسارت بار طی دهها سال آتی خواهد بود و این زیبنده کشوری با‌منابع سرشار انرژی، صنایع نیروگاهی پیشرفته و منابع انسانی متخصص نیست.
*وزیر پیشین نیرو