نورنیوز–گروه بینالملل: سخنرانی بنیامین نتانیاهو در کنست نشان داد که او همچنان بر سیاست بحرانسازی برای حفظ قدرت تأکید دارد. او در حالی از «تغییر خاورمیانه» و «ادامه جنگ» سخن گفت که در بیش از ۱۵ ماه جنگ در غزه و اوج گیری تنشهای منطقهای به اهداف خود نرسید. با اعتراضات گسترده داخلی و بحرانهای سیاسی و اقتصادی، نخستوزیر رژیم اسرائیل تلاش میکند با ایجاد تنشهای جدید، توجه افکار عمومی را از ناکامیهای داخلی منحرف کند و حمایت ترامپ را جلب کند.
چرا نتانیاهو به بحران نیاز دارد؟
نتانیاهو در سالهای اخیر با چالشهای متعددی مواجه بوده که یکی از مهمترین آنها، پروندههای فساد مالی است. او در دادگاه به اتهام دریافت رشوه، کلاهبرداری و سوءاستفاده از قدرت محاکمه میشود، اما از آغاز جنگ غزه، سعی کرده است با ایجاد یک فضای امنیتی و جنگی، رسیدگی به این پروندهها را به حاشیه ببرد. در کنار این، جنگ اخیر نهتنها برای اسرائیل دستاوردی نداشت، بلکه ضعف ارتش و عدم توانایی در تحقق اهداف تعیینشده، اعتراضات داخلی را تشدید کرد. اکنون، نتانیاهو در داخل اسرائیل با فشار شدید احزاب رقیب، نارضایتی عمومی و اختلافات درون ائتلاف حاکم روبهرو است.
در چنین شرایطی، ایجاد بحران خارجی بهعنوان یک تاکتیک قدیمی میتواند موقعیت او را تقویت کند. نتانیاهو با تشدید تنش در منطقه و جلب حمایت ترامپ، تلاش دارد خود را بهعنوان تنها گزینهای معرفی کند که میتواند اسرائیل را در برابر تهدیدات خارجی حفظ کند. او در سخنرانی اخیر خود در کنست با صراحت گفت که جنگ هنوز تمام نشده و اسرائیل خاورمیانه را تغییر خواهد داد. این موضعگیری نشان میدهد که هدف او نه پایان دادن به جنگ، بلکه کشاندن آن به فاز جدیدی است که میتواند بحرانهای داخلی را تحتالشعاع قرار دهد.
واشنگتن؛ نقطه اتکای نتانیاهو
یکی از مهمترین دلایل سفر نتانیاهو به آمریکا، روی کار آمدن مجدد دونالد ترامپ است. رابطه این دو سیاستمدار همواره بر اساس منافع مشترک و راهبردهای جنگطلبانه شکل گرفته است. در دوره اول ریاستجمهوری ترامپ، نتانیاهو موفق شد با حمایتهای گسترده او، سیاستهای ضدایرانی و ضدفلسطینی خود را پیش ببرد، از جمله انتقال سفارت آمریکا به قدس و طرح معامله قرن. اکنون که ترامپ دوباره به قدرت بازگشته، نتانیاهو امیدوار است که همان سطح حمایت را برای تداوم جنگ غزه و فشار بر ایران دریافت کند.
او در سخنرانی خود در کنست تأکید کرد که دیدار اخیرش با ترامپ از تمام ملاقاتهای قبلی او با رؤسای جمهور آمریکا مهمتر بوده است. این اظهارات نشان میدهد که نتانیاهو حساب ویژهای روی حمایت ترامپ باز کرده است. او همچنین از همکاری با دولت جدید آمریکا برای جلوگیری از تداوم تسلط حماس به غزه و مقابله با محور مقاومت سخن گفت. اما نکته قابل توجه این است که حتی دولت بایدن نیز در زمان روی کار بودن به اسرائیل هشدار داده که در صورت حمله به رفح، کمکهای نظامی خود را قطع خواهد کرد. با این وجود، نتانیاهو نشان داده که برای ادامه جنگ حاضر است هشدارهایی از این دست را نادیده بگیرد.
چالشهای پیش روی سیاست جنگی تلآویو
اگرچه نتانیاهو تلاش دارد با تداوم جنگ غزه موقعیت خود را تثبیت کند، اما چند عامل میتواند این استراتژی را با شکست مواجه کند.
اعتراضات در داخل اسرائیل علیه عملکرد نتانیاهو در حال افزایش است. خانوادههای گروگانهای اسرائیلی و احزاب مخالف او را مسئول طولانی شدن جنگ و شکست در بازگرداندن گروگانها میدانند. در کنار این، بحران اقتصادی ناشی از جنگ و افزایش تلفات نظامی، باعث شده که نارضایتی عمومی به اوج برسد.
علاوه بر این علی رغم تهدید اخیر ترامپ مبنی بر به پا کردن جهنم در صورت آزاد نشدن اسرا تا ظهر روز شنبه،حماس اعلام کرده که در واکنش به نقض آتشبس توسط اسرائیل، آزادی گروگانهای اسرائیلی را به تعویق خواهد انداخت. این موضعگیری نشان میدهد که شرایط آتشبس بسیار شکننده است و هر لحظه ممکن است به درگیریهای جدید منجر شود. از سوی دیگر، رسانههای اسرائیلی گزارش دادهاند که قطر، بهعنوان یکی از میانجیهای اصلی، نسبت به رفتارهای اخیر نتانیاهو اعتراض کرده و خواستار پایبندی اسرائیل به توافقات شده است.
همچنین برخلاف دوره قبل که ترامپ بهصورت یکجانبه از سیاستهای اسرائیل حمایت میکرد، اکنون وضعیت منطقهای پیچیدهتر شده است. ایران و محور مقاومت بهوضوح نشان دادهاند که در برابر هرگونه تشدید حملات اسرائیل، آماده واکنش هستند. حزبالله لبنان در ماههای اخیر حضور مردمی خود را در مرزهای شمالی اسرائیل تقویت کرده و این مسئله تلآویو را نگران کرده است. در همین حال، تداوم بحران غزه میتواند باعث تشدید مخالفتهای بینالمللی علیه اسرائیل شود.
آینده جنگ و موقعیت نتانیاهو
بنیامین نتانیاهو در شرایطی قرار دارد که بیش از هر زمان دیگری به بحران خارجی برای بقای سیاسی خود نیازمند است. او با سفر به واشنگتن تلاش کرد حمایت ترامپ را برای ادامه جنگ در غزه جلب کند و همزمان فشارهای داخلی را کاهش دهد. اما این سیاست با چالشهای جدی روبهروست. فشارهای داخلی، شکنندگی آتشبس ،معادلات جدید منطقهای و فقدان انگیزه در ترامپ برای حمایت بی قید و شرط از او، همگی عواملی هستند که میتوانند استراتژی نتانیاهو را ناکام بگذارند.
با این حال، تجربه نشان داده که نتانیاهو تا زمانی که در قدرت باشد، از هر فرصتی برای افزایش تنش و بحرانی کردن اوضاع استفاده خواهد کرد. او میداند که پایان بحران به معنای آغاز حسابکشی داخلی از او خواهد بود. بنابراین، ادامه جنگ و ایجاد بحرانهای جدید، تنها راه او برای فرار از سقوط است. اما این سیاست، اگرچه ممکن است برای مدتی موقعیت او را تثبیت کند، در نهایت میتواند اسرائیل را با بحرانهای بزرگتری مواجه کند که فراتر از کنترل او خواهد بود.
نورنیوز