نورنیوز-گروه سیاسی: محمدرضا عارف در اجلاس روسای دانشگاه‌ها، موسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری کشور در دانشگاه شهید بهشتی گفت: به درخواست رئیس دانشگاه شهید بهشتی برای احیا مصوبه واگذاری زندان اوین به این دانشگاه به دلیل مشکل کمبود فضای فیزیکی برای دانشگاه شهید بهشتی، در دوره قبل این تصمیم گرفته شد که با توجه به فرهنگی بودن انقلاب ما، مخوف ترین زندان قبل از انقلاب را تبدیل به دانشگاه کنیم و جمع بندی خوبی داشتیم. در دولت هم تصویب شد که زندان اوین به داشگاه شهید بهشتی و دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی واگذارشود.
او در بخش دیگر سخنان خود خطاب به دانشگاهیان حاضر در اجلاس، خاطر نشان کرد: آیا امکان اظهار نظر و طرح بی حاشیه مسائل مختلف در دانشگاهه را داریم یا خیر؟، چقدر به کرسی آزاد اندیشی که مورد اهتمام مقام معظم رهبری است، عمل کردیم؟ انتظار ما از این نشست ها این است که به مسائل کلان در زمینه اقتصاد و مسائل اجتماعی و فرهنگی پرداخته شود. روسای دانشگاه ها در دو دهه گذشته بسیار محافظه کار شده اند.
عارف ادامه داد: هنر ما تا کنون برخوردهای امنیتی بوده است. فضایی که در چند سال اخیر بر دانشگاه ها حاکم بود اینگونه بوده است که دانشگاه به جای اینکه مرکز تمدن و فرهنگ باشد در تلاش بوده است که با نیروهای غیردانشگاهی و فضای امنیتی دانشگاه را آرام کند که به درد نمی خورد. آرامشی که ما به دنبال آن هستیم همان راهبردی است که به پیروزی انقلاب منجر شد.
محافظه کاری بیجایی در بین جوانان هیات علمی
معاون اول رییس جمهور در بخش دیگر سخنان خود تصریح کرد: ذهنیتی برای جذب اساتید به ویژه در بین استادان جوان وجود دارد که گویی جدب برایشان یک لولو است. چرا ما این کار را کردیم؟، اگر جذب بر طبق قانون باشد نباید کسی از جذب ترسی داشته باشد. محافظه کاری بیجایی در بین جوانان هیات علمی ایجاد شده است که باید رفع شود و در شان کشور ما نیست. باید به این امر رسیدگی جدی شود و اصلاح ساختاری جدی می‌خواهد.
او همچنین درباره ضرورت رفع امور دانشگاهی توسط دانشگاه و نه نیروهای خارجی تاکید کرد: دانشگاه حق ندارد به محض اینکه با کوچک ترین مساله روبرو شد به دلیل بی تجربه بودن رییس دانشگاه به نیروهای خارج از دانشگاه متوسل شود. دخالت در دانشگاه باید در سطح بالاتر تایید شود. این وظیفه را باید روسای دانشگاه‌ها خودشان انجام دهند. حل مسائل دانشگاه بر عهده مدیریت دانشگاه است، ارجاع کار به بیرون دانشگاه هنر نیست؛ بلکه نهایت بی هنری و ضعف رئیس دانشگاه است.
عارف درباره برخوردهایی که با برخی دانشجویان در سالهای اخیر شده است، توضیح داد: تعدادی از اساتید و دانشجویان در سالهای اخیر مسائلی داشتند که احساس می‌کنند فرا قانونی و یا سلیقه ای با آنها برخورد شده است. خواهش دارم سریع تر مساله روشن و بسته شود. نباید کش دار بماند. اگر احیانا برخورد سلیقه ای شده سریع مساله حل شود، ما به ایجاد فضای صمیمی و فرهنگی در دانشگاه نیاز داریم دانشگاه باید با نشاط و دانشجو باید فعال باشد، دانشجو فعال پرخاش هم می‌کند؛ چراکه عین دختر و پسر ماست.
معاون اول رییس جمهور درباره آسیب محافطه کاری روسای دانشگاه‌ها توضیح داد: چقدر ماندگاری در یک پست برایمان مهم شده است که وظایف ذاتی و اجتماعی خود را کنار بگذاریم؟ دانشگاه هنوز مرجعیت خود را بین مردم از دست نداده است و اعتماد به استاد و دانشگاه مایه افتخار همه ما دانشگاهیان است. چقدر از این امر ما استفاده کردیم؟. آیا اگر غفلت کرده و تعلل کنیم و محافظه کار شویم، این جایگاه حفظ می‌شود؟، قطعا خیر، قداست دانشگاه برای مردم ما بسیار بالاست و باید قدر این پتانسیل و ظرفیت را بدانیم. این قداست مسئولیت ما را دو چندان می‌کند. پژوهش و مقاله بخشی از وظیفه دانشگاه است، دانشگاه وظایف دیگری هم دارد.
عارف خطاب به حاضرین در این اجلاس عنوان کرد: وفاق یک واژه عمومی است که باید راهبرد همه دستگاه‌ها و بخش‌ها باشد، در ماه‌های اول اجرای برنامه پیشرفت هفتم و مشغول نوشتن آیین نامه‌ها و دستورالعمل ها هستیم. شما باید در این مسیر کمک کنید؛ چراکه سمت و سوی قانون را آیین نامه ها و دستورالعمل ها نشان می‌دهند.
او درباره تغییر اعضای هیات امنای دانشگاه‌ها با تغییر دولت‌ها نیز هشدار داد: امروز هیات امنا در دانشگاه نقش اصلی را باید داشته باشد. اینکه وزیر باید مصوبات هیات امنا را تایید کند آیا به این معناست که باید همه مثل هم فکر کنند؟ خیر اما به اشتباه عموما همین بوده است. مصوبات هیات امنا مثل هم بوده است. این دیگر چه هیات امنایی است؟. بی ثباتی در اعضای هیات امنا گِله ای است که من در اینجا مطرح کنم بد نیست. با تغییر دولت عموما اعضای هیات امنا را عوض می‌کنند؛ درحالی که نباید اینگونه باشد.
ارتقای جایگاه علمی کشور
عارف در بخش دیگر سخنان خود درباره جایگاه علمی کشور بر اساس آنچه در سند چشم انداز پیش بینی شده بود، توضیح داد: شاخصی که ما بسیار بر روی آن مانور می‌دهیم، مقالات است. باید ببینیم بین ۵۰۰ دانشگاه بزرگ چه جایگاهی می‌خواهیم داشته باشیم؟، بین سه شاخص رتبه ما در بین ۵۰۰ دانشگاه برتر خیلی پایین بود، پنج یا شش دانشگاه ما در بین ۵۰۰ دانشگاه برتر قرار داشتند و آن هم در رده های آخر و رتبه ۳۰۰ و ۴۰۰ هستند. این درحالی است که برنامه هفتم به ما تکلیف کرده است حداقل بیست دانشگاه ما در این بین باشند. شیب رشد مقالات در پنج شش سال اخیر کاهش پیدا کرده است و این شاخصی بود که همیشه پُز آن را می‌دادیم که رشد ما در این حیطه در رتبه اول در دنیا است؛ اما در پنج سال اخیر متوسط رشد ما در این حیطه زیر ۱۰ درصد بوده است.
معاون اول رییس جمهور با بیان اینکه باید نقشه جامع علمی کشور را اجرای کنیم، ادامه داد: از نظر اسناد بالادستی چیزی کم نداریم و آنچه مهم است تقسیم کار ملی است. برای این خواهش داریم شورای عالی عتف فعال شود. قانون تاسیس وزارت علوم یک بار بازنگری شد که در آن زمان چالش‌های فراونی وجود داشت و در نهایت به شورای عالی عتف رسیدیم. خواهش داریم اقای سیمایی صراف گزارش کتبی از این موضوع داشته باشند تا شورای عالی عتف را فعال کنیم. قانون نوشته نشده است تا انشای خوب بنویسیم. شورای عالی عتف قرار بود نقش نوآوری را در کشور برعهده داشته باشد. گاهی در جلسات آن، دو سه وزیر بیشتر شرکت نکرده است.
تقسیم کار ملی
او خاطرنشان کرد: شورای عتف باید تقسیم کار ملی کند تا سهم و نقش آموزش عالی و سهم هر دانشگاهی مشخص شود، وقتی بحث مشکلات کشور و مطالبات ملی می‌شود باید تقسیم کار ملی داشته باشیم. بدانیم برای مثال اگر قرار است بر روی مساله تورم بحث کنیم، باید کدام دانشگاها و مراکز پژوهشی روی این مساله کار کنند. در قانون برنامه دیده شده است که رتبه جهانی ما در تولید علم ۱۴ و یا بالاتر شود و باید سعی کنیم این امر عملیاتی شود. افزایش تولیدات و اختراعات ثبت شده و اصلاح نظام آموزشی هدف مهمی است.
عارف با بیان اینکه اصلاح نظام تامین مالی تحقیقات باید در دستور کار وزارت علوم باشد، گفت: رشد قرارداد پژوهشی باید سالانه حداقل ۲۰ درصد باشد. باید رویکرد به گونه‌ای باشد که دانشگاه در مدیریت خود آزاد باشد، بعضا با تکالیف فراقانونی و سلیقه‌ای چه‌ها به روز دانشگاه آورده‌ایم. خیلی از اختیارات وزرات علوم گرفته شده است و باید تلاش شود این وزارتخانه در جایگاه خود قرار گیرد تا واسطه بین داننگاه‌ها و قوای مختلف باشد. باید وزارت علوم تسهیل گر باشد، در نتیجه خواهش داریم با نقد عملکردها، شعاری برخورد نکنیم که اگر شعاری شروع به تغییردادن کنیم، فردا آن امر هم تغییر داده می‌شود.
نوسازی تجهیزات دانشگاهی
معاون اول رییس جمهور درباره لزوم نوسازی تجهیزات دانشگاهی نیز توضیح داد: برنامه جامعی درباره چگونگی بازسازی باید دیده شود. برنامه ملی رشد مهارت های دیجیتال کشور که در قانون برنامه آمده است، بحث جدی است که دانشگاه ها کمتر وارد این مقوله شده‌اند. خواهش داریم بحث دیجیتال شدن مهارت ها را دنبال کنیم. روی پارک های علم و فناوری که خوشبختانه دستاوردهای ارزشمندی داشتند و روی اقتصاد دانش بنیان‌ها باید کار کرد. قانون خوبی تصویب شده است در این زمینه که باید دانشگاه ها از آن استفاده کنند. ما در انتقال تجارب خوب یک پارک علم و فناوری به دیگر پارک‌ها مشکل داریم. در آموزش‌های مهارتی و حرفه‌ای در همه زیرنظام های آموزشی، گرچه شعار داده شده است؛ اما با کمال معذرت وضعیت نامطلوب است و باید اصلاح شود.
عارف همچینن درباره مشکلات معیشتی اساتید، خطاب به وزیر علوم تصریح کرد: بحث معیشت اعضای هیات علمی را به طور جدی دنبال کنید، بحث مسکن باید حل شود، مخالفیم یک متر زمین دانشگاه به خارج دانشگاه داده شود؛ اما آیا از امکانات دانشگاه برای حل مساله مسکن دانشگاهیان نمی‌توان استفاده کرد؟، باید این امر را اقدام کرد. استاد باید با آرامش کار کند و دغدغه تامین حداقل نیازهای زندگی را نداشته باشد، باید کارگروهی برای حل مسائل معیشتی دانشگاهیان تشکیل شود تا مسائل را حل کنیم.
وفاق ملی
او در بخش دیگر سخنان خود با اظهار خوشحالی نسبت به حضور در اجلاس مذکور، بیان کرد: در این دولت که دولت وفاق ملی است، بناست همه امور با وفاق و صمیمیت و همدلی و با توان کشور دنبال شود. ما چالش‌های مختلفی داریم، در کشور واژه ناترازی در نظام برنامه ریزی جا افتاده است. ناترازی مختلف در بخش‌های مختلف داریم و در اقتصاد با مساله جدی نانرازی مواجه‌ایم. سال قبل تراز تجاری ما منفی ۱۷ میلیارد دلار بوده است. کسری که الان در وسط سال با آن روبرو هستیم حدود هزار همت است. به اجبار خاموشی هایی در ساعاتی که باید تولید می‌داشتیم به بخش صنعت داده شد خساراتی که به صنعت وارد می‌شود به راحتی قابل جبران نیست. برای اینکه این مسائل سامان یابدف باید دنبال ثروت ملی باشیم.
معاون اول رییس جمهوری ادامه داد: در چهار دهه گذشته با توجه به شعارهای انقلاب و آرمان هایی که داشتیم مرتب وعده حل مشکلات داده شد. تلاش شد این وعده‌ها تحقق یابند اما در خیلی از موارد نتوانستیم وعده را صد درصد عملیاتی کنیم و در نتیجه با یک عده طلبکار روبرو هستیم. ذی نفع احساس می‌کند هنوز از حقش باقی مانده است، آنچه می‌بایستی در گذشته دنبال می‌کردیم و امروز در آستانه یک برنامه جدید پیشرفت باید به آن توجه کنیم، افزایش ثروت است. باید ثروت را افزایش دهیم تا به خواسته های خود برسیم. الان برنامه هفتم ابلاغ شده است. برنامه بسیار خوبی است و احکام خوبی دارد. برخی از احکام مربوط به اصلاحات ساختاری است که شاید با هزینه های جزئی بتوان آنها را دنبال کرد.
عارف با اشاره به پیش بینی شدن رشد ۸ درصدی اقتصاد در قانون برنامه هفتم گفت: تورم و نرخ بیکاری در این برنامه یک رقمی پیش بینی شده است اما واقعیت این است که منابعی که برای تحقق این شاخص ها لازم داریم در برنامه دیده نشده است و آن را به لایحه ای موکول کرده است که دولت تقدیم مجلس کند. برای این امر سالانه ۲۵۰ میلیارد دلار باید سرمایه گذاری شود و ما امکانات و پتانسیل بسیار برجسته خوبی در تمام زمینه ها داریم.
ایسنا