چهارشنبه 29 مرداد 1404 | ساعت 14:28
چهارشنبه 29 مرداد 1404 | ساعت 14:28
×
اقتصادی
شناسه خبر : 184651
تاریخ انتشار : جمعه 1403/05/19 ساعت 08:19

تحلیل نورنیوز از اندیشه‌های رئیس اقتصاددان دولت انتقالی بنگلادش

وظیفه جدید بانکدار فقرا

مشی فکری محمد یونس در سال‌های گذشته بر اصولی چون کاهش نابرابری و فساد و بهبود وضعیت حکمرانی استوار بوده است. وی از هرگونه رفتار ستیزه جویانه و جنگ طلبانه دوری جسته و جامعه را همواره به حفظ صلح و آرامش دعوت کرده است.

نورنیوز – گروه اقتصاد: قحطی بزرگ سال 1974 در بنگلادش و هجوم روستائیان گرسنه به شهرها، سرآغاز تحولاتی شد که طی 50 سال آینده وضعیت فقر درجامعه جهانی را دستخوش تغییر کرده است. در این زمان، محمد یونس جوان که به عنوان یک استاد اقتصاد در شهر چیتاگانگ فعالیت داشت، تحقیقات خود را پیرامون ریشه‌یابی علت فقر و راه‌های کمک به اقشار فقیر و درمانده کشورش آغاز کرد. تحقیقاتی که در ابتدا به انگیزه فرار از عذاب وجدان ناشی از حس بیهودگی یک اقتصاددان در شرایط بحرانی جامعه آغاز شد؛ اما درنهایت به پایه‌گذاری یکی از بزرگترین و موفق‌ترین نهادهای فعال در زمینه مبارزه با فقر و نابرابری در جهان ختم شد.

طرح یونس برای مقابله با چالش فقر، پرداخت وام‌های خرد به مردم جهت خود اشتغالی بود. از نظر وی این وام‌ها نقطه شروعی برای صنایع خانگی و فعالیت‌های دیگری بودند که می‌توانست برپایه مهارت‌های فردی وام گیرندگان شکل بگیرد.

البته، ایده اعتباردهی خرد یا پرداخت وام‌های کوچک برای فعالیت‌های کارآفرینانه به فقرا یک ایده تازه نبود و شواهد نشان می‌دهد که حداقل از قرن 16 میلادی تا آن زمان، اقدامات مشابهی در راستای مبارزه با فقر یا افزایش توانمندی اقشار ضعیف جامعه صورت پذیرفته بود. اما اقدامات قبلی عموما نتوانسته بود دسترسی ضعیف‌ترین اقشار جامعه به اعتبارات و وام‌های بانکی را تسهیل کند و نتایج مطلوبی را درپی نداشت. چالشی که یونس توانست با ابتکار و خلاقیت‌های خود برطرف کند و بستری را فراهم کند که پرداخت وام‌های خرد بدون نیاز به هیچگونه وثیقه یا تضمینی امکان‌پذیر شود.

وی برای دستیابی به ایده خود، تحقیقات گسترده‌ای را در روستاهای اطراف چیتاگانگ به انجام رساند. یونس در خلال این تحقیقات متوجه شد بیشتر مردم تهی‌دست منطقه برای خرید مواد اولیه مورد نیاز در تولید محصولات حصیری، وام دریافت می‌کنند و درقبال بازپرداخت اصل و سود وام‌ها، محصولات را به وام‌دهندگان می‌فروشند. در چنین شرایطی آنها قدرت چانه‌زنی خود را از دست می‌دادند و سود بسیار ناچیزی به دست می‌آوردند. یونس به طور خاص تحقیقات خود را بر زنان روستایی متمرکز کرد و متوجه شد هزینه مورد نیاز برای خودکفایی این زنان بسیار اندک است. بنابراین بدون اینکه وثیقه یا سودی دریافت کند؛ مقداری از پول خود را به آنها داد و پس ازآنکه مطمئن شد بخش زیادی از وام ها بازپرداخت می شود، برای تامین مالی سرمایه مورد نیاز فقرا دست به کار شد. اقدامات وی در نهایت به تاسیس بانک گرامین در (ژانویه ۱۹۷۷) انجامید که از طریق ابتکار در پرداخت وام‌های گروهی توانست  تا سال ۲۰۰۹ به حدود ۷۴ میلیون مرد و زن (ارزشی بالغ بر ۳۸ میلیارد دلار) وام پرداخت کند به طوری که بیش از 96 درصد وام‌ها از طرف وام گیرندگان بازپرداخت شود.

بانک گرامین کار خود را برپایه اصول جدید و متفاوت از بانک‌های سنتی آغاز کرد. فعالیت این بانک بر این اصل استوار بود که هر انسانی از حق وام گرفتن برخوردار است. همچنین در شیوه ابتکاری این بانک، وام‌گیرندگان باید یک گروه پنج نفری ایجاد می‌کردند و این گروه، همان کارکرد تضمین (وثیقه) را برای بانک داشت.

یک وام به دو نفر از اعضای گروه پرداخت می‌شد و پس از اینکه دو نفر اول طی ۶ هفته، وام خود را تسویه می‌کردند، دو نفر دیگر از همان گروه می‌توانستند وام بگیرند. سرپرست گروه معمولاً آخرین نفری بود که می‌توانست وام دریافت کند.

در شیوه به کار رفته توسط گرامین بانک، بازپرداخت وام دربردارنده ۵ اصل کلیدی بود: اول، بازه زمانی وام، یک ساله است. دوم، اقساط وام به صورت هفتگی پرداخت می‌شود. سوم، بازپرداخت از هفته اول پس از دریافت وام آغاز می‌شود. چهارم، نرخ سود وام ۲۰ درصد است. پنجم، در هر هفته ۲ درصد از کل مبلغ وام بازپرداخت می‌شود و بازپرداخت طی ۵۰ هفته صورت می‌پذیرد.

گرامین نظام وام‌دهی خرد را در مناطق مختلف بنگلادش گسترش داد و نتایج مثبت آن باعث شد این الگو در سایر نقاط جهان نیز مورد استفاده قرار گیرد. در سال ۱۹۸۷، موسسه‌ای مشابه گرامین بانک در مالزی افتتاح شد و پس از مدتی، موسساتی با این سبک در کشورهای فیلیپین، هند، نپال، ویتنام، چین، امریکا، و آمریکای لاتین و اروپا شکل گرفت.

ورود به عرصه سیاست

موفقیت گرامین بانک در پشتیبانی از اقشار ضعیف جامعه، محبوبیت روز افزون یونس مسلمان را به دنبال داشت؛ به طوری که تا ابتدای هزاره سوم میلادی اندیشه وی در میان نخبگان بنگلادش و سایر کشورهای جهان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار شده بود. این شرایط زمینه ساز ورود محمد یونس به عرصه سیاست شد و وی در سال 2006 اولین اقدامات سیاسی خود را آغاز کرد.

یونس که حالا به بانک‌دار فقرا شهرت یافته بود، پس از کسب جایزه صلح نوبل و پشتیبانی شخصیت‌های سیاسی کشورهای آمریکایی و اروپایی در سال 2007، از طریق انتشار یک بیانیه در روزنامه‌ها، اقدام به نظر خواهی از مردم برای تاسیس یک حزب سیاسی در جهت تقویت پایه‌های حکمرانی خوب و افزایش حسن‌نیت سیاسی کرد.

هرچند او پس از مشورت با رئیس جمهور وقت بنگلادش از تصمیم خود صرف نظر کرد،اما این اقدام وی منجر به آغاز اقدامات سیاسی گسترده برای کاهش اعتبار و جایگاه او در سال‌های آینده شد.

اقداماتی که نهایتا در سال 2010 به اخراج یونس از گرامین بانک ختم شد و اتهاماتی نظیر فساد، پرداخت رشوه و رباخواری را متوجه او ساخت. از آن زمان یونس به فعالیت‌های دانشگاهی و چاپ کتاب مشغول شد و به مخالفت با سیاست‌های دولت مستقر در بنگلادش پرداخت. تا اینکه پس از گسترش اعتراض دانشجویان به بی‌عدالتی در انتصابات دولتی و افزایش التهاب در فضای عمومی بنگلادش، دولت شیخ حسنیه پس از 15 سال سقوط کرد.

این شرایط فرصت را برای بازگشت محمد یونس به عرصه سیاست مهیا کرد و وی که از مخالفان سرسخت حسنیه بود از طرف رئیس جمهور بنگلادش به عنوان رئیس دولت انتقالی این کشور منصوب شد.او در اولین اقدام خود، مردم کشور را به حفظ آرامش و خویشتن داری دعوت کرد و از اقشار مختلف جامعه خواست از هرگونه اقدام برهم زننده نظم عمومی خودداری کنند.

آنچه از گذشته برای ما روشن است، مشی فکری محمد یونس در سال‌های گذشته بر اصولی چون کاهش نابرابری و فساد و بهبود وضعیت حکمرانی استوار بوده است. وی از هرگونه رفتار ستیزه جویانه و جنگ طلبانه دوری جسته و جامعه را همواره به حفظ صلح و آرامش دعوت کرده است. بنابراین با حضور وی در صدر دولت انتقالی انتظار می رود التهابات جامعه تاحدود زیادی فروکش کند و فرایند انتقال قدرت در این کشور مسلمان نشین به آرامی و به دور از تنش صورت پذیرد.


نورنیوز
نظرات

آگهی تبلیغاتی
آخرین اخبار
عیسی آل‌کثیر رسماً از استقلال جدا شد
گزارش تصویری| سفر رئیس جمهور به بلاروس
انتقاد لاوروف از اروپا: چرا فلسطین هنوز به رسمیت شناخته نمی‌شود؟
گفتگوی تلفنی رؤسای جمهور ترکیه و روسیه
آتش‌سوزی مهیب در اسپانیا؛ آتش‌نشانان در تلاش برای کنترل شعله‌ها
چین: افغانستان به طرح «یک کمربند و یک راه» ملحق می‌شود
رکوردشکنی زائران همراه اولی در استفاده از خدمات دیجیتال
تهران در تسخیر موتورسواران بی‌ضابطه
رانندگان متخلف در شهریور، گواهینامه‌شان به‌صورت سیستمی توقیف می‌شود
پوتین و اردوغان درباره مذاکرات صلح اوکراین گفت‌وگو کردند
محدودیت برای 190 هزار خانوار بدمصرف تهران جهت کاهش مصرف آب
طرح ترافیک شنبه اول شهریور در تهران اجرا نمی‌شود
بیش از 2 میلیون و 96 هزار زائر به مشهد سفر کردند
گفتگو دبیر شورای امنیت ملی با رسانه خامنه ای دات فا
اقتصادنگار | خودرو روی جاده افزایش قیمت بی‌ترمز و بدون راننده
ترامپ و نتانیاهو؛ قهرمانان پیروزی یا شکست مشترک؟
قیمت دلار و سایر ارزها امروز سه‌شنبه 28 مرداد 1404+جدول
هنر مذاکره در شرایط سخت
ورود موتورسیکلت به بازار تهران از امروز ممنوع شد
انبار ضایعات در نزدیکی فرودگاه تبریز طعمه آتش شد+فیلم
کشف 195 هزار لیتر گازوئیل قاچاق در مرزهای ایران
تعطیلی دو روزه سینماها در پایان ماه صفر
استقلال و آل‌کثیر به پایان راه رسیدند
پزشکیان: سفر به بلاروس نقطه عطف روابط 2 کشور است
از اختلالات GPS برای حفاظت از شهروندان تا توضیحاتی درباره بنزین ویژه وارداتی
چاقوی بدون دسته
قیمت خودرو امروز چهارشنبه 29 مرداد 1404 +جدول
پزشکیان: نتایج توافقات قطعا در آینده و با رشد همکاری‌های فیمابین مشاهده خواهد شد
توقف واردات گازوئیل و صرفه‌جویی یک میلیارد دلاری برای کشور
این رهبران «واگذارکننده» ثبت تاریخ شدند!
آشنایی با 16 سرمربی فصل جدید لیگ برتر فوتبال ایران
قیمت طلا و سکه امروز چهارشنبه 29 مرداد 1404 +جدول
کدام استان ها شنبه تعطیل هستند؟
چرا باید وارد عرصه‌ای شوید که جز هزینه نتیجه‌ای ندارد؟
شایعات استعفای مدیرعامل پرسپولیس رد شد
مشمولان دارای برگ آماده به خدمت شهریور1404 به مراکز آموزش مراجعه کنند+ جزئیات
با وجود مذاکرات آتش‌بس، اسرائیل طرح اشغال غزه را پیش می‌برد
آمریکا نزدیکترین قلمرو خود را در برابر موشک‌های چین تقویت می‌کند
رزمایش موشکی اقتدار پایدار 1404 ارتش از فردا آغاز می‌شود
آغازپرداخت حقوق مردادماه بازنشستگان کشوری از عصر امروز /واریز مبلغ متناسب سازی
بنزین یا خودرو؟
نمایش اتحاد امت اسلامی در همایش اهل سنت در حرم مطهر رضوی
امیر سرتیپ نصیرزاده: موشک‌های پیشرفته ایران آماده مقابله با رژیم صهیونیستی هستند
اجرای طرح ویژه «100 شب، 100 بازدید» برای شناسایی و برخورد با مصارف غیرمجاز
آسمان ایران بار دیگر میزبان ایرلاین‌های خارجی شد
زمان آزمون صلاحیت حرفه‌ای پرستاری مشخص شد+لینک سامانه
گفت‌وگوی تلفنی پوتین با بن‌سلمان و رئیس‌جمهور برزیل درباره اوکراین
واریز حقوق مردادماه بازنشستگان و مستمری‌بگیران تأمین اجتماعی آغاز شد+جدول واریز
کشف 80 کیلوگرم مواد مخدر و دستگیری قاچاقچی سابقه‌دار در مشهد
شهادت ستاره سابق تیم ملی بسکتبال فلسطین در غزه
X
آگهی تبلیغاتی