نورنیوز - گروه اجتماعی: روند افزایش دما در کشور در این هفته به اوج خود می رسد. گرمایی که به گفته کارشناسان بی سابقه بوده و مناطق مرکزی و جنوب ایران دمای بالای 50 درجه را تجربه خواهند کرد. مصطفی رجبی مشهدی، مدیرعامل شرکت توانیر نیز با بیان اینکه گرم شدن هوا در ایران رکورد تازه‌ای ثبت کرده گفت: «این میزان دما در ۵۰ سال اخیر بی‌سابقه است. طبق گزارش‌های سازمان هواشناسی در هفت روز گذشته، دمای شهرستان اهواز به بالای ۵۰ درجه رسید که در نیم قرن گذشته بی‌سابقه است. هجوم شدید گرما در تابستان سال جاری به شکل‌گیری گنبد حرارتی بی‌سابقه در خاورمیانه منجر شده و بر اساس اعلام سازمان هواشناسی متوسط دمای این منطقه از جهان نسبت به بلند مدت، میانگین تا ۳ درجه افزایش پیداکرده است.»
این افزایش دما رکوردهای جدید را در مصرف برق کشور رقم زد. رکوردهایی که این بار پای بحران مدیریت را وسط کشید و طی دو هفته متوالی روزهای پنجشنبه و در برخی استان ها روزهای شنبه ادرات و بانک ها و دستگاه های دولتی تعطیل شدند. به نظر می رسد مدیریت بحران استان های مختلف کشور برای حفظ پایداری شبکه برق سراغ راحت ترین گزینه یعنی تعطیلی ادرات و ارگان های دولتی می روند. درحالی که به گفته معاون توانیر 40 هزارمگاوات (۶۰ درصد مصرف برق) در بخش خانگی و تجاری اتفاق می‌افتد و وسایل سرمایشی بیشترین مصرف را به خود اختصاص می‌دهند.
مهندس محمد اله داد معاون توانیر روز پنج شنبه از گرم ترین هفته سال خبر داد و نسبت به بالا رفتن مصرف برق هشدار داد. وی گفت ازابتدای تابستان هر روز رکوردهای جدیدی در مصرف برق به ثبت می رسد . روزها بیش از ۷۵ هزار مگاوات و شب‌ها بیش از ۷۰ هزار مگاوات برق مصرف می‌شود. این گرمای بی سابقه که در کشور حاکم شده است به دلیل وجود گنبد حرارتی است که چند روزی است در منطقۀ خاورمیانه مسلط شده و به‌طور میانگین متوسط دما را ۳ درجه بالاتر برده است. بررسی ها نشان می دهند به ازای افزایش هر یک درجه دما در کشور، حدود هزار و 800 مگاوت به میزان مصرف برق اضافه می‌شود. وی با اشاره به اینکه ساعت ۱۳ تا ۱۸ در پیک روز و ۲۰ تا ۲۳ در پیک شب نیاز به همکاری مردم داریم گفت :« بیشترین بار مصرفی برق مربوط به دستگاه های سرمایشی و روشنایی است که مردم با رعایت مصرف می توانند در حفظ پایداری شبکه کمک کنند. تنظیم کولرهای گازی روی ٢۴ درجه و استفاده از دور کند کولرهای آبی به عنوان مهم ترین راهکارهای کاهش مصرف برق در ساعات پیک و تأمین پایدار برق است.»
اما مهمترین بخش صحبت های معاون توانیر اعلام فرا رسیدن گرم ترین هفته سال بود. وی با اشاره به اینکه از شنبه شاهد افزایش دما بخصوص در مناطق جنوبی خواهیم بود گفت پیش بینی ما این است که مصرف برق رکورد جدید به ثبت برساند و از 78 هزار مگاوات عبور کند.
گنبد گرما
گنبد حرارتی یا گنبد گرما یک پدیده آب‌وهوایی است که طی آن یک ناحیه پرفشار در اتمسفر تشکیل می‌شود و هوای گرم را به دام می‌اندازد، همچون یک درپوش یا کلاه که هوا را در یک محفظه به دام انداخته باشد. این فشار، هوای گرم «به دام افتاده» را به داخل یک توده گرم‌تر و گنبدی شکل به سمت پایین می‌راند و برای مدتی مانع از جابه‌جایی طبیعی هوا می‌شود، این گنبد حرارتی دوره‌های طولانی‌مدت دمای بیش از حد بالا را ایجاد می‌کند و به «موج گرما» می‌افزاید. موج گرما دورهٔ طولانی هوای بسیار گرم است که می‌تواند همراه با رطوبت بالا باشد، به‌ویژه در کشورهایی که دارای اقلیم اقیانوسی هستند.
حرارت و رطوبت شدید هفته ای که گذشت در کشورهای خلیج فارس به سطح غیرقابل تحملی رسید. در برخی نقاط نمایه یا شاخص گرما - میزانی که با احتساب رطوبت احساس می‌شود - به ۶۰ تا ۶۵ درجه سانتیگراد رسید که ناشی از یک پدیده جوی موسوم به گنبد حرارتی و گرمای شدید آب‌های منطقه است. در دبی دمای هوا روز سه‌شنبه از ۴۵ درجه سانتیگراد گذشت و شاخص گرما ۶۲ درجه بود. ابوظبی و پایگاه هوایی مطار خصب در عمان هم گرمای مشابهی را تجربه کردند. دبی اخیرا بدترین جایگاه را در میان شهرهای جهان از نظر خطرناک بودن گرمای تابستان کسب کرد، یعنی دمای آن در ۸۹ درصد روزهای فصل گرما خطرناک است.
گنبد حرارتی عربستان را نیز تحت تاثیر قرار داد به طوری که گرمای شدید جان صدها زائر را در مراسم حج تمتع در عربستان سعودی گرفت. دمای هوا در شهر مکه در روزهای حج از ۵۱ درجه سانتیگراد فراتر رفت. خاورمیانه یکی از آسیب‌پذیرترین مناطق جهان از تغییر اقلیم است، به طوری که دانشمندان هشدار می‌دهند افزایش دما تا پایان قرن بسیاری از مناطق آن را غیرقابل سکونت خواهد کرد. این گنبد کشور ایران را هم تحت تاثیر قرار داده است. افزایش دما که در 50 سال گذشته بی سابقه بوده از اثرات حاکم شدن این گنبد حرارتی است .
ناترازی ومدیریت بحران
ناترازی در تولید و مصرف برق یکی از مهم ترین مشکلات صنعت برق کشور است که باعث شده تا در روزهای گرم تابستان برای پایدار نگه داشتن شبکه برق مناطق مختلفی از کشور برای چند ساعت خاموش شود؛ موضوعی که باعث اعتراض برخی از مردم شده است. تا سالهای گذشته وزارت نیرو با ارائه برنامه خاموشی به شهرک های صنعتی و کارخانجات و تولیدی های کوچک سعی کرد تا با کاهش بار شبکه از خاموشی بخش خانگی جلوگیری کند. موضوعی که به نظرمی رسد یکی از موفقیت های دولت سیزدهم در کاهش نارضایتی مردم از خاموشی ها باشد. اما امسال با افزایش دما خاموشی ها علاوه بر مراکز صنعتی سراغ بخش خانگی وتجاری نیز آمد. خاموشی های متعدد باعث اعتراض بخشی از مردم شده است. موضوعی که به نظرمی رسد ارتباط زیادی به ناترازی 10 هزار مگاواتی برق دارد. در کنار خاموشی و تعطیلی مراکز اداری و بانک ها و مراکز دولتی 15 استان در پنج شنبه هفته گذشته و استمرار تعطیلی در برخی ازاستان ها در روزهای بعد، از مهم ترین اقداماتی بود که مدیریت بحران برای پایداری شبکه برق انجام داد.
درهمین حال روز گذشته رئیس مرکز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوای سازمان هواشناسی با اشاره به اینکه شوش با دمای ۵۰.۸ گرم ترین شهر و اهواز با دمای ۵۰.۴ گرم ترین مرکز استان بوده اند، گفت از روز یکشنبه دمای هوا در اکثر مناطق کشور دو الی سه درجه افزایش خواهد داشت. صادق ضیاییان ادامه داد: ما به طور کلی براساس گرمایش جهانی یک افزایش دمایی را به طور میانگین برای کل کشور داریم اما آنچه که اتفاق افتاده است به طور میانگین در نقاط مختلف کشور متفاوت است و بین ۱ تا ۲ درجه در نقاط مختلف کشور افزایش دما را نسبت به میانگین سی‌ساله دما در کشور داشته ایم. ما انتظار داریم از روز یکشنبه روند افزایشی را در دمای مختلف کشور داشته باشیم که نسبت به دمای فعلی چند درجه‌ای افزایش دما را در اکثر مناطق کشور خواهیم داشت. در تهران نیز با افزایش دو الی سه درجه‌ای دما مواجه خواهیم شد.
نورنیوز