نورنیوز ـ گروه سیاست: در گفت‌وگویی اختصاصی با کاظم جلالی سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو، از او درباره مسائل مختلف منطقه و حوزه بین‌الملل پرسیدیم؛ از چشم‌انداز همکاری‌های ایران و روسیه در ساختار نوین نظم جهانی گرفته تا تاثیر راهبردی فعال‌سازی کریدورها به ویژه شاهراه شمال-جنوب به عنوان ابزاری مهم در ایجاد موازنه سیاسی و اقتصادی در جهان.
جلالی همچنین در این گفت‌وگوی تفصیلی، به نقش انقلاب اسلامی ایران در شکل‌گیری گفتمان مقابله با یکجانبه‌گرایی آمریکا اشاره و تاکید کرد: کشورهای بسیاری در حال فاصله‌گرفتن از مفهوم جهانی‌سازی، یکجانبه‌گرایی و دیکتاتوری آمریکایی در عرصه سیاست بین‌الملل هستند.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو همچنین تاکید کرد که در مسیر توسعه روابط اقتصادی ایران و روسیه گام‌های بزرگی برداشته شده است، به گونه‌ای که کارهایی که در ۲ سال اخیر در توسعه ارتباطات انجام شده شاید بیش از تمام اقداماتی است که در تاریخ روابط دو کشور صورت پذیرفته است. او پیش‌بینی کرد که شاهد جهش بزرگ در روابط ۲ کشور ظرف ۲ سال آینده باشیم چرا که بسترها در حال فراهم شدن و موانع در حال کم شدن است.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو با تاکید بر اینکه در طول بیش از ۲ سال گذشته، تغییرات قابل توجهی در معادلات سیاسی و اقتصادی جهان به وقوع پیوسته و بنیان‌های جدید نظم نوین جهانی در حال شکل‌گیری است، گفت: کشورهای بسیاری در طی ۲ تا سه دهه اخیر به این جمعبندی رسیده‌اند که ساختار قدرت جهان، ساختار تحمیلی و دیکتاتوری است.
جلالی افزود: به مرور کشورهایی در حال فاصله‌گرفتن از مفهوم جهانی‌سازی، یکجانبه‌گرایی و دیکتاتوری در عرصه سیاست بین‌الملل هستند، این کشورها در حال قرار گرفتن در کنار یکدیگر می باشند.
او تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران سردمدار این حرکت بود. این خیزش از انقلاب اسلامی ما آغاز شد و خوشحالیم که این گفتمان در دنیا در حال شکل‌گیری و تقویت است و قدرت‌های دیگری نیز عملا به این گفتمان رسیده‌اند.
جلالی گفت: آمریکایی‌ها ۲ دسته کشور را بیشتر به رسمیت نمی‌شناسند یا باید نوکر آمریکا باشید و پشت سر آمریکا حرکت کنید و اگر نبودید لاجرم دشمن آمریکا هستید ولو اینکه خودتان هم نخواهید.
او اذعان داشت مقامات عالی کشور روسیه می گویند: «آمریکایی‌ها کشوری را به عنوان دوست نمی‌شناسند» . این جمله براساس تجربه همراهی انها با آمریکا ایجاد شده است. روسیه تلاش کرد با آمریکایی‌ها و غربی‌ها براساس هویت خود تعامل و مشارکت داشته باشد اما عملا آنها همراهی نکردند و مسیر مشارکت را مسدود نمودند.
به گفته جلالی، آمریکایی‌ها در سیاست خارجی خود دچار یک تناقض هستند؛ آنها دموکراسی را در عرصه داخلی کشورها ترویج می‌کنند -اگرچه در این مورد نیز صادق نیستند- و همزمان از دیکتاتوری‌ها نیز حمایت می‌کنند. اما در سیاست خارجی اعتقاد دارند که دنیا را باید خودشان به تنهایی اداره کنند. آمریکایی که سردمدار و مروج دموکراسی در عرصه داخلی کشورهاست خود سردمدار دیکتاتوری در عرصه بین‌المللی است.
او افزود: کشورهای تحریمی دنیا بالغ بر ۲۵ کشور هستند و این نشان می‌دهد که عملا گفتمان جدیدی در مقابل گفتمان دیکتاتور مآبانه غرب شکل گرفته است.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه در پاسخ به این سوال که «حذف دلار از مناسبات اقتصادی جهانی به ویژه در میان کشورهای مستقل تا چه میزان عملی است»، گفت: بنای یک ساختمان جدید نیازمند ستون‌های جدیدی است؛ یکی از ستون‌های ساختار نوین قدرت در عرصه بین‌الملل، مباحث پولی، مالی و بانکی است.
جلالی افزود: نگاهی به گذشته روشن می‌کند که آمریکا در ابتدا با قدرت نرم وارد عرصه بین‌الملل شده و سپس ساختارهای پولی و مالی خود را بر جهان تحمیل کرد.
او با تاکید بر اینکه شکل‌گیری ساختارهای جدید در جهان تنها بر بعد امنیتی و نظامی امکانپذیر نیست؛ گفت: ساختار جدید جهانی باید دارای مولفه‌های جدید در تمام ابعاد و اجزای خود باشد. ساختار جدید باید بر مبنای ساختارهای جدید پولی، بانکی و ارز مرجعی که برای مبادلات درنظر می‌گیرید نیز باشد.
جلالی اذعان داشت: امروز جهان دریافته که آمریکا از دلار برای تامین منافع خود سواستفاده کرده است. آمریکایی‌ها در بسیاری از مواقع تورم کشور خود را از طریق دلار به سایر کشورهای جهان تسری دادند؛ عملا در جهان کسی به فکر دلارزدایی نبود بلکه رفتار آمریکایی‌ها موجب شکل گیری این ایده شد و بسیاری از کشورها به این نتیجه رسیدند که این امر باید اتفاق بیافتد.
سفیر ایران در مسکو گفت: در مورد ایران و روسیه نیز شرایط بر همین اساس پیش رفته است و در حال حاضر 60 درصد مبادلات تجاری ایران و روسیه با ارزهای ملی روبل و ریال انجام می‌گیرد.
او با اشاره به اینکه دلار در حال تضعیف شدن است، گفت: جهان در حال حرکت به سمت دلارزدایی است. هم کشورها از ارزهای ملی خود استفاده می‌کنند و هم سازمان‌های بین‌المللی به دنبال ایجاد ارزهای جدید برای مبادلات فی مابین هستند.
به گفته جلالی، این ایده هم اکنون به صورت جدی در بریکس مطرح است و با توجه به اینکه ما از اول ژانویه به عضویت بریکس در خواهیم آمد، می‌توانیم نقش بهتری در دلار زدایی نیز ایفا کنیم.
سفیر جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد که اگرچه تحریم پدیده ضدبشری است و اثرات جبرانناپذیرو خسارت بار بسیاری بر اقتصاد ملی کشورها دارد اما ملت ما نشان داد که می‌تواند با اراده خود تحریم را در عرصه‌هایی تبدیل به فرصت کند. این امر می‌تواند تجربه گرانسنگی باشد که توسط جمهوری اسلامی ایران در اختیار سازمان‌هایی که در انها عضو می‌شویم قرار گیرد و در شکل‌دادن به ساختارهای جدید پولی و مالی در عرصه بین المللی به این سازمان‌ها کمک کند.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو درباره اهمیت راهبردی کریدور شمال-جنوب در تسهیل جابجایی کالا، کاهش هزینه‌های حمل و نقل و منافع سرشار اقتصادی و سیاسی که در حوزه‌های ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی ایجاد خواهد کرد، گفت: نقش کریدورها نقش بسیار مهم و اساسی است که نازل‌ترین آن سود اقتصادی است، مهمترین نقش کریدورها ایجاد امنیت است.
جلالی با اذعان به این نکته که ایران عزیز ما از ابتدا مفصل و محل اتصال شرق-غرب و شمال- جنوب بود، گفت: یکی از شاهراه‌هایی که باید به صورت جدی در جهت تکمیل آن حرکت کنیم، کریدور شمال-جنوب است. شاید تکمیل کریدور شمال-جنوب از نان شب برای ایران واجب‌تر باشد.
سفیر ایران در مسکو تاکید کرد: همه باید تلاش کنند که برای ایران، این کار را انجام دهند؛ آینده ایران و نسل‌های ایران به این موضوع گره خورده است. هرایرانی حتی اگر زاویه‌ای با جمهوری اسلامی ایران دارد باید کمک کند که این شاهراه بزرگ از داخل ایران عبور کند.
او با تاکید بر اینکه تکمیل این کریدور موجب میشود که مسیر ۱۷ هزار کیلومتری انتقال کالا از شرق آسیا به اروپا به ۷ هزار کیلومتر کاهش یابد، گفت: بخش‌های مهمی از کریدور شمال-جنوب سال‌ها معطل مانده بود و خوشبختانه هم‌اکنون با اراده جدی دولت سیزدهم در حال پیگیری است.
جلالی در توضیح مسیرهای اصلی کریدور شمال-جنوب، گفت: این شاهراه دارای سه شاخه است. شاخه اول که از شرق ایران عبور می‌کند و لذا ما به آن کریدور شرقی می‌گوییم؛ شاخه شرق کریدور (روسیه-قزاقستان-ترکمنستان-ایران) این کریدور الان آماده است و امکان انتقال ۱۵ میلیون تن کالا در سال را دارد؛ این رقم تا ۲ سال پیش و قبل از تشکیل دولت سیزدهم صفر بود.
او افزود: البته این کریدور نقایصی نیز دارد و از کارهای بزرگی که در کشور باید انجام بگیرد تکمیل راه آهن چابهار- زاهدان و همچنین راه آهن زاهدان - بیرجند است که می‌تواند به تکمیل شاخه شرقی کریدور بیانجامد.
سفیر جمهوری اسلامی ایران سپس ویژگیهای شاخه دوم (شاخه میانی) کریدور را تشریح کرد و گفت: این بخش، محل اتصال ایران و روسیه از مسیر دریای خزر است. این بخش مشکلاتی دارد که باید حل شود؛ مشکلات که برخی باید از ناحیه ایران حل شود، بنادر خزر باید به راه آهن متصل شود، در بنادر باید اسلکه های رورو و ناوگان دریایی را تقویت کنیم و باید جرثقیل های غول پیکر برای جابجایی واگن داشته باشیم.
جلالی همچنین به مشکلات طرف روسی در مسیر اشاره کرد و افزود: در داخل روسیه چون از ابتدا مسیر اقتصاد به این سمت نبود بنادر خوبی در خزر ندارند، باید کشتی بخریم، بنادر را تقویت کنیم و شرکت‌های کشتیرانی مشترک تاسیس کنیم. در مجموع دو طرف در حال تلاش برای حل این مشکلات هستند.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در ادامه اذعان داشت: شاخه غربی کریدور، مسیر روسیه-جمهوری آذربایجان- ایران است. در این بخش خلا اصلی مساله راه آهن است. در 162 کیلومتر از مسیر رشت-آستارا راه آهن نداریم. خوشبختانه با اراده جدی که دولت داشت قرارداد احداث این خط آهن در بهار گذشته و در حضور دو رئیس جمهور به امضا رسید. بنا داریم که موافقتنامه اجرایی این خط آهن تا آخر 2023 به امضا برسد و از سال 2024 احداث پروژه آغاز و انشالله تا 2027 به نتیجه برسد.
در مبادلات تجاری با روسیه باید فعالانه عمل کنیم؛ جهش بی‌سابقه در توسعه روابط تهران-مسکو ظرف ۲ سال آینده
جلالی ضمن تاکید بر برنامه دولت بر تقویت اشتراکات فرهنگی میان دو کشور، گفت: 80 درصد فعالیت‌های سفارت ایران در مسکو اقتصادی است.
سفیر ایران در روسیه تاکید کرد: به دنبال این هستیم که تجار ما فضای اقتصادی جدید روسیه را بشناسند و با توجه به اقدامات انجام شده پیش‌بینی می‌کنم که ظرف ۲ تا سه سال آینده، جهش بزرگی در روابط ۲ کشور اتفاق خواهد افتد. در این مسیر، بسترها در حال فراهم شدن و موانع در حال کم شدن است.
جلالی با اشاره به پتانسیل روسیه به عنوان سرزمینی با وسعت قابل توجه گفت: در سال گذشته برنامه‌ریزی کردیم که هفت استاندار کشورمان به همراه بخش خصوصی و اتاق‌های بازرگانی به روسیه بیایند، با استان‌های مختلف روسیه آشنا شوند و زمینه‌های توسعه مبادلات اقتصادی و تجاری را فراهم کنند.
او افزود: میزان رفت‌آمد تجار و هیات‌های اقتصادی بین ایران و روسیه در طول ۲ سال گذشته نسبت به تمام تاریخ پیش از آن بی‌سابقه بوده است؛ در شرایط کنونی این امر لازم است. شرایط جدیدی ایجاد شده و باید آنرا درک کنیم. این شرایط الزامات جدیدی دارد از جمله اینکه باید فعالانه‌تر عمل کنیم.
موانع بزرگ روابط تجاری تهران-مسکو از نگاه سفیر ایران در روسیه
جلالی با اشاره به مشکلات و موانع پیش‌روی تجار ایرانی و روس برای توسعه بیش از پیش مراودات اقتصادی و برنامه‌ریزی‌های انجام شده برای حل این مشکلات، این موانع را به شرح زیر برشمرد:
عدم شناخت؛ در کل سرزمین روسیه شاید کمتر از ۱۰ هزار ایرانی زندگی نکند، این موضوع باعث شده که ایرانی‌ها و روس‌ها شناخت خوبی نسبت به یکدیگر، شرایط اقتصادی و فرصت‌ها و زمینه‌های همکاری‌های مشترک نداشته باشند.
ترانزیت؛ حمل و نقل کالا بین ایران و روسیه با مشکلات فراوانی مواجه است که خوشبختانه با عزم دولت سیزدهم از یک سو و طرف روس از سوی دیگر در حال برطرف شدن است.
موانع پولی و بانکی؛ به دلیل تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ملت ایران، سیستمهای بانکی دو کشور از هم فاصله گرفته بود. در حال حاضر سیستم بانکی دو کشور در حال کار کردن بر روی ارز مرجع و حل موانع پولی و بانکی هستند.
مسائل گمرک؛ در موضوع گمرک باید تعاملات بین گمرکات دو کشور افزایش یابد. همچنین باید هماهنگی‌های لازم با کشورهای واسط بین ایران و روسیه انجام شود تا به افزایش سرعت نقل و انتقال کالا بیانجامد که همه این پیگیری‌های در حال انجام است. از سوی دیگر و از همه مهمتر نیازمند تجهیزات و امکانات به روزتری هستیم که زمان انتقال کالا را به حداقل برسانیم و این نیز با مدیریت صحیح قابل حل است.
لجستیک؛ پس از جنگ اوکراین، هزینه حمل کالا توسط کامیون و کشتی به 3 تا 5 برابر قیمت قبل رسیده است، باید همه این مسائل را درنظر داشته باشیم و مشکلات را به صورت پکیجی ببینیم تا تجارت بتواند شکل و شمایل واقعی به خود گیرد.
نظر سفیر جمهوری اسلامی ایران در مسکو را در باره مواضع روسیه درجنگ غزه جویا شدیم. کاظم جلالی در پاسخ به این سوال، گفت: مواضع روسیه از آغاز حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه، مواضع مناسبی بود؛ ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهور روسیه چند روز پس از حمله رژیم صهیونیستی به غزه اعلام کرد که مساله اصلی فلسطین، «عدالت» است.
به گفته جلالی، پوتین همچنین از کارشکنی آمریکا در اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت انتقاد کرد و گفت که آمریکا قصد دارد مساله فلسطین و جهان را با نمایش رفتارهای قهرمانانه و پول پاشی حل کند که این امر قابل اجرا نیست.
او تاکید کرد: روسیه به عنوان یکی از اعضای ثابت شورای امنیت سازمان ملل در جهت رد و یا اصلاح قطعنامه‌هایی که آمریکا قصد داشت به صورت یکجانبه به نفع رژیم صهیونیستی و با هدف محکوم کردن حماس به تصویب رساند، تلاش کرد.
سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه، عملیات طوفان الاقصی را شکست تاریخی و بزرگ رژیم صهیونیستی خواند که آیندگان درباره آن کتاب‌ها خواهند نوشت؛ و اذعان داشت: شکست دوم رژیم این بود که بیش از ۶۰ روز مردم غزه را زیر وحشیانه‌ترین بمباران‌ها قرار داد اما نه از مردم صدای اعتراضی شنید و نه توانست همراهی آنان با نیروهای مقاومت اسلامی را بشکند.
نورنیوز