50 میلیارد مترمکعب گاز در شش‌ماهه نخست 1404 به نیروگاه‌ها تحویل شد اما تنها یک‌سوم آن به برق تبدیل شد؛ اتلاف سرمایه ملی و آلودگی محیط زیست همچنان ادامه دارد.
نورنیوز-گروه اقتصادی: گزارش‌های رسمی وزارت نفت نشان می‌دهد نیروگاه‌های حرارتی کشور در نیمه ابتدایی سال ۱۴۰۴ حدود ۵۰ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی مصرف کرده‌اند. این رقم معادل بخش عظیمی از سرمایه ملی است که اگر بهینه مدیریت می‌شد، می‌توانست نقشی تعیین‌کننده در توسعه اقتصادی و کاهش هزینه‌های انرژی ایفا کند. اما مشکل اصلی، بازدهی پایین نیروگاه‌های فسیلی و گازی ایران است. بر اساس داده‌های فنی، بازدهی نیروگاه‌های موجود در کشور تنها ۳۰ تا ۳۵ درصد برآورد می‌شود؛ به این معنا که حدود ۷۰ درصد گاز مصرفی بدون تبدیل به برق از بین می‌رود و عملاً سرمایه‌ای هنگفت به هدر می‌رود. این در حالی است که در استانداردهای جهانی، با استفاده از فناوری‌های نوین و توربین‌های سیکل ترکیبی، راندمان نیروگاه‌ها به بیش از ۵۰ درصد می‌رسد. آمارها نشان می‌دهد در روز ۱۸ شهریورماه ۱۴۰۴، مصرف گاز نیروگاه‌ها به اوج ۳۹ میلیون مترمکعب رسید و میانگین مصرف روزانه در کل دوره ۲۷۰ میلیون مترمکعب بوده است. این حجم عظیم مصرف، نه تنها بار مالی سنگینی بر دوش کشور می‌گذارد بلکه به دلیل ناکارآمدی نیروگاه‌ها، مستقیماً به افزایش آلایندگی هوا در کلانشهرها نیز منجر می‌شود. کارشناسان حوزه انرژی هشدار می‌دهند که تداوم این روند به معنای تحمیل خاموشی‌های مقطعی و ناتوانی در تأمین پایدار برق خواهد بود. به اعتقاد آنان، نبود برنامه‌ریزی اصولی و عدم نظارت کافی بر اصلاح فنی نیروگاه‌ها موجب شده تا سال‌ها سرمایه ملی به شکل خام و غیرکارآمد مصرف شود. از سوی دیگر، بحران آب نیز با نیروگاه‌های حرارتی پیوند خورده است. این واحدها برای خنک‌سازی به حجم زیادی آب نیاز دارند و راندمان پایین به معنای اتلاف بیشتر منابع آبی نیز هست. بنابراین هدررفت گاز تنها یک بُعد از ماجراست و چرخه‌ای از خسارت‌های چندوجهی در اقتصاد و محیط زیست کشور ایجاد می‌کند. راهکار پیشنهادی کارشناسان، تغییر ساختار نیروگاه‌های فرسوده و حرکت به سمت نیروگاه‌های سیکل ترکیبی و انرژی‌های تجدیدپذیر است. اجرای این تغییرات نیازمند سرمایه‌گذاری اولیه است، اما در بلندمدت موجب صرفه‌جویی کلان در مصرف گاز و کاهش آلایندگی خواهد شد. به نظر می‌رسد تا زمانی که سیاست‌های انرژی کشور با نگاهی کوتاه‌مدت و مصرف‌محور تدوین می‌شود، روند اتلاف گاز و افزایش آلودگی همچنان ادامه خواهد داشت و کشور در برابر موج خاموشی‌ها و بحران زیست‌محیطی آسیب‌پذیر باقی می‌ماند.